жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

83 XX РАСЫРДЫЦ БАСЫНДАРЫ КАЗАК ЭДЕБИЕП“Енлж—Кебек” поэмасы шамамен 1890 жылдары жазылган.Акыннын осы жанрга калам тербеген алгашкы шыгармасы ретшдесаналады. Поэманын Магауия колымен жазылган тупнускасысакгалмаган, колжазба KomipMeci гана жеткен. Абай есю эдетгурыптын,рулык-феодалдык кертартпа салт-сананын курбаныболган жазьпссыз кос мунлык — Енлж пен Кебекпн кайгылы жайытуралы шыгарма жазуды шэю'рттерше тапсырганда, Магауия XYIHгасырдын орта тусьщца болган б р тарихи окиганы поэма туршдежазып шыгады.“Енлж-Кебек” - таза казак емаршен алып жазылган реалистжтуьшды. Магауия поэманын алгашкы шумактарында-ак:Заманнын гащлетс1'з надандыгын,Козгадын журек, тшм, сейле мыгым.Баягыны кексейш 6LniiMciaaep,Мшеки керсетейш жамандыгын95, -деп еткен заманда болган тарихи шындык астарын ашып, кркынкамын ойлаган ecKi билер мен рубасыларынын катыгез icэрекеттершэшкерелеудо максат етш кояды.Акын eKi гашыктын махаббат сез1мдерш, жан-дуниесш,толганыстары мен тагдырьш бейнелеп, сол аркылы букш казаккогамынын шындыгын, поэмадагы тарихи окиганын бетбедершдурыс ашып керсетед1, халкымыздын турмыс п р ш ш п нщKepiHicTepiH дэл сипаттайды.М.Эуезов “Абай (ИбраЬим) Кунанбайры (1845-1904)” аттымонографиясынын сонгы бел1гшдеп “Магауиянын (1870-1904)шыгармалары” деген тараушасында акыннын осы туындысытуралы: “... идея жагынан Караганда б р поэманьщ да ез1нше езтусындагы акындардын шыгармаларынан окшау турган, озганжайлары бар”96, — деп поэманын керкемдж ерекшелжтер1 менсоны !здешстерше, жаналыгына токтала келш: “Осылайшаобраздарды бейнелеуде, еткеннш карашъшыгын сынап керсетуде,адамгершшк талабын ен улкен максат, арман епп биж сападатанытуда Магауиянын б р поэмасы да ез уакьпындагы багалыенбек болатын”97, — деп жогары бага бередь Жеке басыныназаттыгы ушш ecici ем1рд1Н катал занына, салт-дэстурше карсышыгып, махаббат курбаны болган, артазалыгы жолында жандарынпида еткен мунлыктардын ел арасьшан колдау таппай, жалгыздыктаукымепн тарткан ауыр да аянышты кал1н керкем сипаттаган,катыгез заманнын эдшетазшпн аямай эшкерелеген, сейпп,95К- Мухамедханов. Абайдын акын maKiprrepi. 1-кгтап. А., 1993, 162-6.нМ. Эуезов. Жиырма томдык шыгармалар жинаш. 20-т., А , 1985,244-6.” Сонда. 245-6.