жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

139 XX РАСЫРДЫЦ БАСЫНДАГЫ КАЗАК ЭДЕБИЕПеюжуздшкке салынып, айла-шаргы жасап, канау жолынатускен опасыз сум-суркияларды эшкерелейдк Акьш сынынаипккендердш 6ipi — ютап карап, кумалак ашып, журтты алдапмал тауьш журген баксы, балгерлер. Солардын кырсыгынан ауруыаскынып надандык курбаны болгандарды да ол ашына жазады.Акын елендершде кездесетш алдампаздардын 6ipi — дшпердесш жамылып, халыкгы канайтьш “пайгамбарлардын эулеп,“шейшйз деп” казакгы теспей сорган” кожалар:Эулиемш, молламын, кожамын деп.Жургендерге журем1з кэмш сешп.( “Казацтыц айнасы”).Халыкгы эрекетке, умггке, талпыныска, енбекке ундеу — акьшелендервдеп басты такырыптардын 6ipi. Ол барлык юнэштагдырга артып, эрекетпз отыра беретш енжарлыкты, жалкаулыкпен салгырттыкты капы сьшга алады. Акыннын усынар жолы- эрекет ету! Ол б р ойын карапайым куйде, рымды мысалменсуреттейдкБала болмас ешуакыт катын алмай,Бидай шыкпас сокалап епн салмай.Сусын канып, ашыккан ток болмайды,Колмен алып, ауыэга ш к е бармай,Беру хакган болса да, себеп б1зден,Жабысайык енерге, сонга калмай.(“Казак; ахуалын”...).Акын “Бар уакига”, “Насихат казахия” ютаптарындагыелендер1нде де пайдалы icKe умтылу, icri ьпсласпен, ынта-ж1гермен,пей1пмен icTey еркенш ecipep, мурат-максатка жетюзер eMipfleriбасты касиет екен^н сезше бшген. Ол оку, б ш м ш , енер, гылымдынасихаттайды, окыган адам болады деп, онын пайдасын аныктусше де, тусшшре де 6шед1. 0з дэу1ршдеп заман халш таразыгасалар окыган адамнын, 6iniM алар мектеппн жоктыгын ашынажазады. Бш1мге мэн бермейпн, жастарды окуга ж1бермейнненжарлыкты шенейш. Мунын 6api б1рл1к пен уйымшылдыгыipireH алауыздьпсгын нэтижес! деп бшеда. Акьш encip сынаганмэселелершн 6ipi — азын-аулак медресе, мекгептердеп наданмолдалар журпзген жуйес1з шала оку. “Казактын камын жемей,малын жеген” надан моллалар уйреткен окудын пайдасынанзияны кептшн акьш кынжыльш айтады.Макыш енерд1 насихаттайды. Оган акыннын “Бар уакига”жинагындагы “Онерге тагылым ушш бала берш”, “внергежабыспасак ic б1тпейд1” , “Михнат бос ка кетпес киналсаныз”