жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

395 МУХАМЕТЖАН СЕРАЛИН (1871 - 1929)езше дейшп казак акындары шыгармаларын, дастандар, Kepiuiтатар секщщ туыс елдер эдебиетш, орыс эдебиетш атаута эбденболады.XX гасыр басындагы казак эдебиетшде М. Сералиннщ“Гулкэшима” поэмасынан сон бул такырыпта калам тербеушшеркебейш еда. Олардыц катарына М.Дулатулынын, “БакытсызЖамал” романын, С.Торайгыррынын “Камар сулу” романы мен“Жаркынбай” поэмасын, С.Кебеевтщ “Кдлын мал” романын,Т.Жомартбаевтьщ “Кыз керелж” романын жаткызуга болады.Жогарыда айтканымыздай, М.Сералиннш эдеби туындылары6ipcыпыра болган. GKiHiurrici, сонын Ke6i 6i3re жетпеген. Б1згежеткешмен, эдеби, гылыми журтшыпыкка жете таны мал емес 6ipтуындысы —“ KHiicriH кез жасы” атты дастаны. Бул —бурьш баспабетш кермеген, шагын дуние. Дастан Кдзакстан РеспубликасыОрталык мемлекетпк муражайы корында сактаулы. BipaK, бул— дастаннын тупнускасы емес, KemipMeci. KeuiipMem жасаганРайхан Сералина.Шыгарма — шыгыстык дши кисса, дастандар дэстуршдежазылган дуние. Такырыбы жагынан дши — аныз рпсшде.Окигасы ертеп сипатты. Кейшкерлерг. Жэб1рейш nepinrre,Мухаммед пайгамбар, Жей1т аншы жэне Кине. ШыгармаМ.Сералиннщ, шыгармашылык жолынын басында, “Топжарган”,“Гулкэшима” поэмаларынан бурын тугандай болып кершедибйткеш, шыгарма шыгыстык сюжетп алып, езшше жырлаганагартушы /ютаби/ акындар дэстурвде туган.М. Сералин керкем аударма саласында да едэу1р енбекеткен. Оньщ iimnne 6i3re анык белгша — парсы халкынын улыакыны Эбшкасым Фердоусишн элемге аты мэшЬур туындысы— “ШаЬнаманын”, “Рустем-Зураб” белш1 мен казак такырьштыорыс жазушысы, с1б1рлж Антон Сорокиннщ “Отанньщ nici, якисахаранын сыйы —Жусан” 3HriMeci.М.Сералиннш “Рустем-Зураб” аудармасы “Ай, кап!”журналыньщ 1914-191S жылд ардагы 6ipHeme санынд а жарияланды.Б р енбек тжелей парсы тшшен емес, орыс тшндеп В. А.Жуковскийаудармасынан жасалынды. Ал, ол HeMic TuiiHfleri Ф.Рюккертнускасынан аударып eiii. Тшден ттлге сатылай аударылса да, б р“ШаЬнама” жырынын XX гасыр басындагы казак типнде тунгышбасылуы, алгашкы нускасы ед1. Аударманын XX гасыр басындаэлемдйс улы туынды “ШаЬнама” жырынын 6ip тармагыменказак окьфманын таныстыруы жэне оган арнайы алгы сез (“Сезбасын”) жазып, шыгарма мен онын авторы жешнде танымдыкденгеЙ1 жогары ойлар айтуы ерекше атап айтуга турарлъпс жэйт.Кайраткер шыгармашылыгынын 3epTTeyuiici Б.Кенжебаев: “Кдлайаударса да, 6ip саласын гана аударса да, жер жум эдебиет1н!н асыл