жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

КАЗАК ЭДЕБИЕПНЩ ТАРИХЬЕ XXРАСЫРДЬЩБАСКЕ31 (1900-1917) 392— бейнесшщ сомдалуы, iuixi мтеэшк — психологиялык жэнесырткы ерекшел1ктер1 жагынан буюл казак кызынын ауыртагдырын аркалап турган тиипк тулга. Акын мшездеушдеГулкэшима —тек кана сулу кыз емес, акылды, салмакты, эр iciHeжауап бере аларлык ш куаты мол, жауапкершшп кушп жан.Ол гашыктык сырын айтып хат жазган Баймухамметке мунан еюжыл бурьш кез келмедщ, енш кеш, мет куйеуге беретш болып,атастьфып койды, енш екеум1зге косылуга буйрык жок деп, кыз6epin отырган ел1 мен ата-анасы алдында, куйеушщ, онын елшщалдында улкен жауапкершшкте екендтн танытады.Кдзак дэстур1 бойынша айттырылган кыз куда тускен жергемшдетп турде бару, ата-ана айтканына, дши тургыдагы тагдыржазуьша мойьшсуну, Алланын буйрыгына сабыр ету, ен бастысы аралдындагы жауапкершшк —казак кызынын непзп мусылмандыкборышы. Гулкэшима осы борыш биптнен табылады. Бул —кейшкер эрекетшщ уакьгг, кезен шындыгымен сэйкес келуьГулкэшима бейнесшщ шынайылыгы да сонда. Акын суреттеушдепГулкэшима бейнеа —сол кезендеп казак кыздарынын жиынтык,типпк бейнеа ретшде буюл онымен тагдырлас казак кыздарынакеп жагдайда улп ретшде усынылган тулга. Автордын казак 9piмусылман кызы ретшде оган кояр талабы улкен. Гулкэшиманыцбойында iaaep i3ri KacHenepi мол. Сол i3ri касиеттер казаккыздарынын бойынан эркашан табылып журсе деген ниет.Кейшкер — автор ойынын жемгсь Сондыктан Гулкэшимабойындагы i3ri ой, i3ri касиеттер, тазалык, ата-ана шеппмшеадалдык, шынайы д1ни ceHiMHiH e3i автор бойындагы касиеттердеп 6ineMi3. Сол себепп де ол сол касиеттерд1 Гулкэшима бойынаywreciMfli сыйыстыра бшген. Гулкэшиманьщ д1ни сауатты больт,кеп нэрсет дши тургыдан пайымдауы, ата дэстур1м1здщ e3iHапарып д1ни сен1мдермен уштастыруы— автордын opi таза рттьпс,dpi дши сешмдершен туындап жаткан жайт. Акын д1нге, Алланынхактыгына сенген. Bi3 бул мэселен1 онын емйрбаянынан жаксыбшем1з. Жаны таза, ад ал акын болшевиктж анкета сурактарынын6ipi — данге сену, сенбеу женшдеп сауалга жауап берген сэттеезшщ дшге, Кудайга сенепн1н жайып салады. Сейтш, бар шынынайткан акын болыпевиктер партиясы катарынан мулде шыгыпкете жаздап, dynipiM- тэтр1ммен эрен калады. “Маркспк uiiMaiокып уйрену! ушш кандидаттыкка Tycipuiefli”12. Акын киялындагыкеркем ой жем!с1 — Гулкэшиманын ата дэстурге, дши ceHiMreадалдыгы, онын ез бакыты, суйюпеншшт жолындагы курес1нетоскауыл кояды. Бул жагынан алганда Гулкэшима — шеш1мд1эрекетке бармайтын, ic-эрекеп туйьпс, шектеул1 тулга. Гулкэшима12Б. Кенжебаев. X X гасыр басындагы эдебиет. А., 1993, 69-6.