жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

КАЗАК ЭДЕБИЕЛНЩ ТАРИХЫ: XXРАСЫРДЬЩБАСKE3I (1900- 1917) 500ауыз эдебиетшш acepi тигеншк барлыгы каз1рп окушыга айкынбайкалып отыратын болу керек.Еюншщен, романнын сюжете, онын курылысы (композициясы),Keflin-KeciciHuepi жайында кенесетш, nixip алысатын да адам жокefli. Муны тусшер б!рен-саран адам болса, онын да “кызык екен”дегеннен баска айтары жок болатын. Маган тек орыс тшщдепромандарды окып, соларды улп ете отырып, жазуга тура келш”18.Казактын улттык ауыз эдебиете дэстуршщ acepi романдашкейлкерлердщ мшездемесшен анык байкалады. 9cipece, Гайшамен Кожаш бейнелерш жасауда жазушы ауыз эдебиетшшунамды кейшкерлерш dpi супу, dpi энпп, dpi балуан — “сепзкырлы, 6ip сырлы” етеп суреттеу эдгсш пайдаланады. Оларайтыс устшде табысады. Итбай бейнесщде “Козы Керпеш— Баян сулу” жырындагы Кдрабайдын кеп 6enrwepi бар.Романнын композициялык курылысына да ауыз эдебиетше тэнэнпмешшшктш acepi тиген. Гайшанын мунын экесше еленменайтуы, Сергазы уйшдеп той сурете, Гайша мен Кожаштынкезекпен эн айтуы ауыз эдебиеп ыкпалынан туган. Сонымен6ipre жасынан Пушкин, Гоголь, Чехов шыгармаларын окып,оны казакшалап ел ш ш е тараткан жазушыга бул каламгерлердщжазу тэсип, гуманистек идеясы эсер етпей койган жок. Олкейшкерлерше ат тандауда (Итбай — Собакеевич), олардын icэрекетшсыншылдык тургыдан суреттеуде Гоголь тэжipибeciнeжугшген сиякты. Гогольдш саран, ез1мшш кейшкерлершщсипаттарын “ Калын малдан” да тануга болады.Романнын курылысында улкен прозага тэн окигалардынузшмей жалгасып отыруы, олардын epicreyi мен шиелетс!дурыс орын тапкан. Ондагы тартыс та заман шындыгына лайыкойластырылган жэне шыгарма бтм1нде жарасымды тутастык бар.Sip Караганда, бугшп ipi-ipi романдары бар реалистек эдебиетушш “Калын мал” елеул1 кубылыс KepiH6eyi мумкш. BipaK туганKe3i мен ол кездеп эдебиет дамуы тургысынан Караганда онынманызы улкен. Автор шыгарманы окига мен тартыска кураотырып, дэу1р сырын, онын адамдарын тэп-тэу{р суреттейги.Окиганын ep6yi, адамдар кейпшш дамуы да орынды бершеш.Онда желии сюжет, киюласкан композиция бар.Tin epeKiueniKTepi жагынан да “Калын мал” ез дэу1р1ндепэдебиетте кернекте орын алады. Роман Tini 6ipKenici тартымды.Жазушы езшш Keft6ip замандастары сиякты Tin шубарлауга бармай,таза улттык телдш карапайым ул riciH пайдаланады. Кейшкерлердодде езшдок Tuii бар. Турлыгул, Байгазы, Курымбайлар тшндезаманнын билжтеп адамдарына лайык ектемдок, кулык-сумдык11Сонда.