жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

КАЗАК ЭДЕБИЕПНЩ ТАРИХЫ: XXРАСЫРДЫЦБАСKE3I (1 9 0 0 - 1917) 554Т.Есенжоловтын “Жабыдан тутан трпарым”, С.Онайбековтын“Батыр”, “Татырда”, “Куйж калдщ басында” /авторы белпаз/жырларында Аманкедшш дэстурл1 батырлар жырынын улпаменерте есейл ер жеткен, самсаган сары колды 6ip ©3i жайпайтын ертуршсында сипаттайды. Будан езге сипатта бейнелену1 мумюнде емес еда. Дегенмен, Аманкадщ унем1 солай суреттеле бермейда.Мэселен, Kyaepi Жолдыбайулынын “Аманкелданщ Торгайдыалганы” атты жырында ол кезпз ерл1ктщ адамы емес, кайтаалды-артын ойлайтын, жагдайга карап ic ететш басшы болыпсипатталады. Тортай каласына шабуыл жасаган кезде батыркортаушылардын жай-жагдайын алдын-ала 6inin, соган карай icкылады. Айталык, кетертсшшердщ шабуылына тойтарыс беругедайындалган жауды б1рден алуга болмайтынын тусшген ол алгашрет орт койшзып урейлендаруда ойластырады. Аманкелдшщ осыэрекеттерш акын:Уш туйлтп, уш барып,Сепз Kici шыгарып,Ала алмады калганды.Кетершс данкымен,Туйшш кала калганда,Казарма мен казначейОсында жиган бар жанды.Баска уйлер калган иес1з,Терт жерге солдат туйшш,• Бекжт эбден алганы” , —деп бейнелейда. Ал, “Кдмалды бузган каЬарман” атты халыктыкжырда да Аманкелд! жана дэу1рдщ саналы колбасшысы екешайкын ангарылады:Аманкедш алдында,Айн ал а врлеп каланы,Кун батканша ка малы.Тарамаса осы кунАлатын бшш шаманы!О.Шипиншн “Аманкелда”, С.Есенбаевтын “Ер Аманкелда”,Н.Ахметбековтын “Аманкелд1 дастаны” атты туындыларындабатырдын OMipi жана 6ip кырынан алынып, эпикальпс сипаттажырланады. Булардагы басты 6ip ерекшелйс: жазба эдебиетке тэнсуреттеу Tocirmepi мен табитат KepiHicTepiH астастыра беру дередак.57О н ал ты н ш ы ж ы л. А ., 1936, 2 4-^