жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

КАЗАК ЭДЕБИЕТШЩ ТАРИХЫ: XX РАСЫРДЫЦ БАС KE3I (1900-1917) 34тагы баска белгш-белпаз орыс каламгерлершщ шыгармаларыаударылып жарияланган. XX гасырдын басындагы эдеби аудармасаласындагы байкалатын ерекшелж б!ркатар калам иелер!(Элихан Бекейханов, Ахмет Байтурсынов, Жусшбек Аймауытов,М1ржакып Дулатов, Магжан Жумабаев, Мухаметжан Сералин,Спандияр Кебеев, Кошке Кеменгеров, Бекет втетшеуов, бтюрбайАлмасов, Елеусш Буйрин, Ыбырайым Жайнаков, т.б.) орыс, татар,шыгыс тщдершдеп манызды, кажетп шыгармаларды жуйел1 турдеказакша жетюзуге ыкылас танытып отырган. Мер31мд1 баспасезбетгершдеп жарияланымдармен катар келемда шыгармалар дааударылып, жеке ютап болып жарык кердкМухаметжан Сералиннщ «Шахнамадан» аударган тараулары,«Рустем-Зораб» окигасы сол тустагы манызды да субел!шыгармашылык жепстж болып табылады. Аударма туащпрме,таныстыру сез1мен 6ipre «Айкап» журналында eici жыл бойы жепсанында46 жарык кердь Шыгыс еркениетшщ улы дастанынынказак эдебиепмен байланысына, ыкпалына, нэзирашылдыксипатга таралымдарына ой ж1берсек, М. Сералиннщ бул енбептарихи dpi теориялык манызын аса зор dpi езек п лтн KyHiбупнге дейш жойган жок. Сол тустагы тагы 6ip назар аударарлыкшыгармашылык iaflemc ерекшел1ктер1 репнде 6ip жазушыныншыгармаларын 6ipHeiue акыннын, иэ б1рнеше жылдар бойыуздисаз эр кырынан келш аударып жетюзуш айтуга болар ед1 Булказак акындары тарапынан, ecipece, орыстын улы мысалшысыИ.А. Крылов шыгармаларына катысты кершдг. ЭбшкасымФирдоуси «ШаЬнамасын» аударуда да бурын талаптангандарболган едь 1886 жылы Ташкентте Ораз Молданын «ШаЬнама»аудармасы жарык керген-дь А.С. Пушкин шыгармаларынказакшалау турасында да сондай урдгсп бщщретш турл1 мысалдаркеп. Ал И.А. Крылов мысалдарын аударуга р ы Абайдан бастап6ipHeuie ipm -усакты авторлар атсалысты. Ахмет Байтурсыновтын1901-1904 жылдарда аударган «Кырык мысал» ютабынын екшийбасылымы 1913 жылы Орынборда жарык кердь СпандиярКебеевтщ И.А. Крыловтан аударган туындыларынын басынкоскан «Ynrifii тэрж1мэ» ютабы 1910 жылы Казан каласындабасылды. Осы кезенде газет-журнал бетгершде де жекелегенмысалдары казак тшнде жарык керш жатты. А.П. Чеховтын«Хамелеон* энпмесш (1915), В.Г. Короленконын «От* энпмесш(1915) алгаш рет казакша сейлеткен Элихан Бекейханов болса,«Кырым сезшен» деп Н. Маркестен «Азамат fOcin*, «Еиштау*,«Керейдщжойылуы», «Курбан кия*, «Султан Сэли* секций энпме,аныз, ертеплерд1 аударып жариялатты. Б р шыгармалардын бэр! де1915 жылы «Казак» газетшщ беттершде казак окырмандарына жол“ Сочла, 1914, №22,24; 1915, № 2,3,4,5,9.