жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

405 МЭШЬУР ЖУС1П КвПЕЙУЛЫ (1858 - 1931)«6ipeyi-aK кем» туспщрмеа осы жодцарды жазып отырганда,жасынын кырык тошзда (ягни 1907 жылы) екенш ескерткеншпанык. Лирикалык каИарманнын 6ip тугш, он «беске», ягни 49-50-ге кел in отырып, алгашкы бес жасындатыдан кеп узамаганынаназалануын акын эсерлй жетюзген.Алгашкы бес жастан кейш уакыттын кеп еткешн айнатаКараганда зэреш алган сакал-шаш 63repici бултартпай дэлелдесе,келер шумактагы «eMip бойы ан куып алмай журген» жагдай, ягниакыннын дггтеген максатына жетпеуц сотан кынжылуы кекшбелерлж. Бул нэтижеаздк ce6e6i акыннын езшде емес, заманындаeKeHi сонты шумакта ишаратпен бершген. Ягни б1реулердщлирикалык каЪарманды бшк ерге, демек, акын арманын жинактапзаттандырып кескшдеген ерге (шынында табигаттагы ерге шытаалмауды эйгшеп турматаны мэл1м той) жхбермей жургеш, ол азболса, «кайдаты тау мен жерге» корталатып, сотан коса, «уйткыпсоккан борандай уйлыктырып» «кунде-кунде... кара терге» rycipyiбейнеленген. Мунын 6api — лирикалык каИарманнын максат,арманын да, отан карсы турушылар эрекетш де жинактап, деректкер, тау, жер, боранта балап, утымды жетюзу улплер1.Терт шумактан туратын мундай туьшды тана емес, не барытерт, не сепз тармактан куралган дербес елен турлер1 де МэшЪур-Жус1пте аз емес. Шал кар ойды шагын еленге, онын шшде тертжолды шум акха сыйгызу жалпы Шыгыс, онын шшде X-XIVтасырлардагы араб, парсы, турю поэзиясына тэн кубылыс екенш 6i3Эбу-Насыр Эл-Фараби (X т.), Жусш Баласагуни (XI т.), Омар Ьаям(XII т.), Кожа Хафиз (XIV т.) т.т. елендершен 6ineMi3. Мэселен,Жусш Баласагунидщ: «Тш-арыстан: eciK баккан ашулы, // Сакбол м асан, жутар, epiM, басынды», —Tdpiajii ею жолдык елешн жекеалсак, б1ткен, аякталган ойды да, идеяны да ушырастырамыз. Осыдэстурд1 МэшЬур-Жусштш XIX гасырдын соны мен XX гасырдынбасьшда езшше ерб1ткенш мына улплерден KepeMia:Эр icri ойлау керек эуел бастан,Не пайда енер! жок жйчт жастан.Мэз болма мунарланып кершгенге,Kici жер жем1с1 жок тау мен тастан".Дос кой деп iraKi сырын тугел айтьгп,Опык жеп журген жан кеп анаамастан.Eip ерттен калмайтугын калын каудай,Баянсыз бак-дэулетке болма мастан9.'Сонда, 28-6.* Сонда, 29-6.Урген куык — бупнп журттын басы,Бас болса, болар ехц кездщ жасы.