жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

КАЗАК. ЭДЕБИЕТШЩ ТАРИХЫ: XX РАСЫРДЫЦ БАС KE3I (1900- 1917)____________3906ipi. Бутан дейш казак эдебиетшде болып келген поэмалартугелдей дерлж ауыз эдебиет! улпсшдеп эпостык, салттыкжырлары мен ертедеп Шыгыс эдебиет! дэстурвдеп ертеп, киялгажайыпхиссалар, дастандар болатын, реалисттк поэмаларболмайтын... Такырыбы, идеялык мазмуны жагынан болсын,сюжеп мен композициясьшын кисынды, кызыкты болып келуа,реалиспк жайларды керсету! жагынан болсын, “Гулкэшима”6ip кыдыру жаксы, керкем шыккан поэма. Б р ез заманындажана KepiHic, улкен табыс”8 — деп багалады Б.Кенжебаев. Алгалым Э.Дерб1сэлин “Гулкэшима” поэмасынын такырыбы эйелбас бостандыгы екенш айта келш, “ М.Сералин -ез кезешнщете улкен мэселесше арнап 6ipiHini рет калам тарткан, казаккызынын аянышты eMipiH шындык туршде суреттеген жазушы.Будан М.Сералин ез дэу!ршщ кекейкесп мэселесш тусше жэнеоган ез творчествосы аркылы белсешп ун коса бшген акын дегенкорытынды туады”9 — дейдь Поэманы жазудагы акын максаты —ен 6ipiHiui жастарга арналган гибраттык максат. Б р жешнде акынбылай дейш:Реттеп кадери хал кисса кылдым,Киссага “Гулкэшима” eciM берд!м.Eip гибрат заманага бола ма деп,Кызыл гул тау аралап тастан терши10.Эрине, 9p6ip енер туындысыньщ белгт 6ip дэрежеде тэл1мтэрбиелжгибраты болары, сол ушш жазьшары хак. BipaK, осымэселе, ягни енер туындысын eMipre экелу максаты мшдетптурде гибраттык, тэл1мдйс максатта болуы XIX гасырдын еюнш1жартысы мен X X гасыр басындагы казак акын-жазушыларышыгармаларында непзп орын алды. Keft6ip зерттеушшер1м1зд1н“Гулкэшима” поэмасынын сонгы айтар ойын шыгарманынкомпозициялык курылым шпне жымын бшд1рмей, енпз1пжiбepe алмады, тек сюжет сыртында турып, насихат айтты депкшэлауы орынсыз секции, вйткеш поэманын буюл болмысыжогарыда айтып еткен гибраттык максатта курылган да, оныакын сез сонында шегелей, ныктай тускен. Б р жай X X гасырбасындагы казактын эр акынында кездесед1 десек те болады.Мысалга А. Байтурсынов мысал елендерш алайык. Акын аударыпотырган мысал елен сонына ез ойын косып, оны неге аударды,мунан кандай гибрат алу керек деп, эр еленш, эр мысалды гибратуагызбен аяктап отырады. Бутан дэлел рет1нде акыннын “Кырык8Кенжебаев Б. Журналист Мухаметжан Сералин. А., 1957,15-16-6.9 Казак эдебиетнщтарихы. 2-т., 2-кггап. А., 1965,217-6.10Бес гасыр жырлайды. 3-т., А., 1985, 212-6.