жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

КАЗАК ЭДЕБИЕТШЩ ТАРИХЫ: XX ГАСЫРДЫН БАС KE3I (1900-1917)___________508Белгш жаксы жун болып,Жаннын бэр! тен болып,Кенбейшз деп тырыскан.Бул еден 1903 жылы жазылган. X X гасыр басындагы казакелкеанде орныккан тарихи шындыктын KepiHici осындайболатын. Мундайды кез1мен керш, журепмен сезше турып, акынкарсыласарга амал таппайды. Халкынын берекесш сактап калудынжолын 1здейд1. Айналасынан жаксылыктын нышанын кере алмай,рухани сергелденге туседа.Бул ой, осы идея Нарманбеттщ “Сарыарка” атты елещнде оданapi жалгасады. Акын онда патша еюметшщ орыс шаруаларынказак даласына жаппай коныстандырып, жергйпкп халыктышурайлы жерлерден аластап, кугынга салганын, елдщ бауырбаскан ортасынан айрылып жатканын куйзеле жырлай кел in:Сарыарка, саркыраган суын кайда,Тунде шык, куншз туман буын кайда?Найзагай шарт-шурт етш несер куйганКек жасыл кемтркосак туыц кайда? — дейш.Акыннын айтып отырган тарихи ш ы нды ш —Ресей патшасынын“коныстандыру баскармасы” деп аталатын мекемелершщ озбырэрекеттер!, “карашекпендердщ” казак жерше жаппай келу!,казактардьщ шалгынды жайлауы мен шал кар келдершен айрылабастауы болатын. Патша отаршылдарынын бассыздыгынан туыпотырган казактын KacipeTiH Нарманбет кермей, кергенiH ашынажырламай отыра алмады.Кдлмады, ей Сарыарка, сенде казак,Саццал тау, сары елкеш алды мужык-Колынан келер де жок, енер де жок,Баласы ба№ус казак калдын мыжып.бленде сол кездеп букш халыктын басына тенген KaciperriHкара булты айкын бейнеленген. Бул туста Нарманбет барыншашыншыл, мейлшше батыл. Кдйгынын туп TepidHiHiH осынауотарлау саясатында жатканын анык сезше турып, акын ез халкынабылайша ун катады:Таптадык Сарыарканы неше жуз жыл,Батыр жок, баласы жок, сонда да тул.EpiH in, ецбек кылмай, епн с алмай,Халы юса кала сажан боламыз кул.