жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

487 СПАНДИЯР К0БЕЕВ (1878- 1956)мысалдарын кебейпп, жендеп, баспага усынады. Ол аудармалар1910 жылы Казанда “Ynrrni тэржшэ” деген атпен басылады.“Осы жинак шыкханнан кейш мен жазушылыкка бет бурдым,—дейд1 ол “Орындалган арман” атты естелтнде. —Маган жазужумысы колымнан келетш ic сиякты болып керщщ. Bipax ол кездеен адцымен мектеп балалары ушш казак тшнде оку куралдарыкерек едь Сондыкган мен эуел1 оку куралын жазып, ютап етшбастырып шыгаруга талаптандым”2.С.Кебеевтщ бул ютабы — "Ynrrni бала” — 1912 жылы Казанкаласында басылып шыгады. Ол бастауыш мектептеп казакбалалары ушш оку ютабы ретшде курастырылган. Оган автор03i аударган Крылов мысалдарыньш кейШр улплерш, орысютассиктершщ балаларга арналган шыгармаларын, казактын ауызэдебиетшен алынган узшдшерд1, табигат жайлы балаларга мэл1метбереттн кыска-кыска энпмелерд1 Kipri3reH.“Ynrrni тарж1мэ”, “Yrcririi бала” ютаптарынын шыгуыC.Ke6eeBTiH эдебиетке деген ынтасын упггай тусп. Онын услнежазушы осы ею итабын жазу услнде орыс эдебиетш окып уйренд1.Мунын барлыгы жас жазушынын болашагына ип эсер erri. Осы1зденущн сэтп жем1с1 болып “Кдльш мал” романы туды.Ол жен1нде жазушынын 03i былай дейд1: “Надандыкка,феодалдык есюшш, ерескел, соракы салтка карсы курес журпзущц6ipfleH-6ip жолы — халыкты агарту, балаларды окыту, халыктысауаттандыру деп, оны мэдениет сатысына аяк бастыру депугьшушылардьш 6ipi мен ед1м. EipaK сепз-тогыз жыл окытушыболганнан кейш феодалдык салтпен куресу ymiH тек 6ip ганабалаларды окыту жеткш1кс1з екенше кезш эбден жетп. Булкуресте халык санасына кушт1рек эсер ететш баска да куралдаркерек сиякты керши. 1здене келе мен осы максатка жету жолындаагартушыга ывдайлы курес куралдарынын 6ipi —керкем эдебиетекен деген ой туйд1м. Крыловтын мысал елендер1 аудармасьшынмектеп окушысы былай турсын, халык букарасьша еткен эсер1 осыойымнъщ дереп ещ. Мен осы ойымды жузеге асыру максатымен1911 жылдан бастап “Кдпын мал” романын жазуга KipicTiM”3.Роман 1913 жылы Казан каласында басылады. Ол — казакэдебиеп тарихында карасезбен жазылган алгашкы келемд1шыгармалардын 6ipi.Булан кейшп жылдарда да Спандияр окытушылык кызметпен(1910-1919 жылдар арасында ол Костанай облысынын Федоровкаселолык мектеб1нде icTereH) жазушылыкты катар журпзугеталаптанган. Terecepic жылдары “Бакытсыздардын 6ip KyHi” атты2 Сонда, 242-6.3 Сонпа, 246-6.