жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

КАЗАК ЭДЕБИЕТШЩ ТАРИХЫ: XX РАСЫРДЫЦ БАС KE3I (1900-1917) 20ел ripe беретш аншыларды да калмакгар «Алаш» деп агайды*7деп жазады доктор Халел Досмрамедов. Бран Караганда, Алашкайраткерлер1 осы сездщ TepKiHiHe кэд1мгшей зерттеу журпзгентэр1зд1. Оны «Кыр баласынын», Элихан Бекейхановтын «Алаш»ce3i туралы талдауынан да ангарамыз. XX гасырдын басында Алашсезшщ казак ртынын, б1рлис-берекенш ураны етш алынгандыгыда Э.Бекейханов кезкарасынан8 айкьшдала тусед!. Ол Децткьшшакты, Ci6ipfliH кунбатыс жагын, осы кунп Сарыарканы,Едш-Жайык елкесш иелж еткен Жошынын рысына алты рулы елкарагандыгын тусЬвдре келш, «Жошы рысынын ураны «Алаш»болыпты. Жошы рысында алты ру болгандыктан, «Алты Алаш»болады» деп пысыктайды Э. Бекейханов, «Алаш» сезше непзодеел адамы, «Отан Kicici» деген маши жуктейдк Осы такьфыптаол «Турк баласы»9 деген атпен жарык керген макалаларындада «алаш» сезше катысты кезкдрасын пысыктайды. Кейшнен«Алаш» api уран, api партия аты болганы тарихтан мэл1м. Солжолда алдын-ала тищк сараптама жасалганы, лингвистикалыкзерттеу сипатындагы 1здешстер болгандыгы осы шагын деректенде сезшеш.Эдебиеттщ жаналыктарын, жарияланган шыгармалар менютаптарды таныстырган, магынасын ашкан агьшдагы сыникезкарас, сын nixip, окырман niicipi сынды дуниелер жарык Kepinотырды. «Роман бэйгеа»10 деген макал ада редакция атынан:«Газетамыздын 117 нем1ршде Есенгр кажынын хаты басылды.ОлKiciHiH жарыска тусетш романдарды сынауга шакырган Kicwepi эркаладан болгандыктан, бастары косылуы мумкш eMecTiri кершеда.120 нем1рде б р туралы Элихан хаты басылды. Элиханнынпшршше, ютаптар сыншыларга почтамен кезек ж!бершш,эр кайсысы арнап сын жазып, сонан кейш Есенгр кажыныцK epceiyiM eH 6ipH em e адам 6ip жерде карап шыгуы лайык кершд®деп жазылыпты. «Сын», «сыншыдан сыншыга» ж1берудеген сездерерюн айналымда колданылады. Демек, роман сыны, сез сыны,ютап сыны баспасез беттершде толык турактанып улпргендтнекумэн жок. Бр жерде жана эдебиеттщ, кэаби табигаты айкындалатускен эдебиеттщ сыны, «эдеби сын, шыгарма сыны» туралысез козгалып отыргандыктан, рттык эстетикада эл1мсактан бар«сын» угымын каузап кайталау артык. Жана эдебиеттщ касхбибшктшк белплерш бьлд^ретш б1ркатар макала, талдау пшрлер XXгасыр басындагы эдебиетгщ кубылысты жаналыгы репнде кунды.7ХДосмухамедов. «Алаш* не сез? / / “Кдзак” газет1,1913, №15,23 мамыр.* д.Бекейханов. Кдзакгар,1910.’ Турк баласы// “Казак" ra3eri, 1913, №2, 10 акпан; №3, 17 акпан; №5,9 наурыз; №7,22 наурыз; №9,6 cayip.10Роман бэйгеа// “Казак” газет|, 1915, №122,26 cayip.