Rapport - Bijwerkingen van herstructureringsoperaties - KKS

5.2.3 Samenhang tussen woning- en buurtverbeteringen
Uit eerder onderzoek onder reguliere verhuizers blijkt dat ervaren woningverbeteringen
en buurtverbeteringen niet op zich staan: wanneer verhuizers meer tevreden zijn
met hun nieuwe woning, geldt dat doorgaans ook voor hun nieuwe buurt (Galster &
Hesser, 1981). Dit duidt erop dat men verhuizingen in zijn geheel als positief of negatief
ervaart. Ondanks dat verhuizers vooral streven naar woningverbeteringen, gaan
verbeteringen van de woning en buurt vaak hand in hand (Clark e.a., 2006). Ook komt
er uit eerdere studies naar voren dat buurttevredenheid een belangrijke determinant
is voor tevredenheid met de woning (Lu, 1999) en dat woningtevredenheid en veiligheidsgevoelens
in de buurt samenhangen (Varady & Carrozza, 2000).
Onder herhuisvestingsurgenten is de relatie tussen woning- en buurttevredenheid
amper onderzocht. Een uitzondering vormt de Nederlandse studie van Kleinhans
en Van der Laan Bouma-Doff (2008) waaruit blijkt dat ervaren vooruitgang van de
buurt sterk samenhangt met ervaren vooruitgang van de woning: de manier waarop
urgenten hun buurt ervaren is onderdeel van hun algehele evaluatie van hun nieuwe
woningsituatie. We kunnen dus ook bij urgenten verwachten dat een toenemende
woningtevredenheid samenhangt met toenemende buurttevredenheid.
5.2.4 Achtergrondkenmerken en vooruitgang van de woningsituatie
De vooruitgang van herhuisvestingsurgenten kan afhangen van hun achtergrondkenmerken.
In onderzoek naar reguliere verhuizers wordt bijvoorbeeld vaak de
verwachting geuit dat verhuizers met een lager inkomen minder verbeteringen ervaren
doordat zij sterker worden beperkt in hun woning- en buurtkeuze. Daarnaast
zouden personen met een lager inkomen minder vaardigheden hebben om een goede
woonsituatie te vinden (Varady & Walker, 2000). Verhuizers met een lager inkomen
blijken inderdaad minder tevreden te zijn met hun woonsituatie (Galster & Hesser,
1981; Lu, 1999; Vera-Toscano & Ateca-Amestoy, 2008). Naast huishoudens met hogere
inkomens, blijken ook oudere verhuizers en huishoudens met kinderen meer tevreden
na hun verhuizing (Diaz-Serrano & Stoyanova, 2010; Galster & Hesser, 1981; Lu, 1999).
De gevonden effecten van etniciteit op de tevredenheid met de woonsituatie zijn in de
onderzoeksliteratuur overigens niet eenduidig (Permentier e.a., 2011).
Aan de invloed van achtergrondkenmerken op de verbeteringen die herhuisvestingsurgenten
ervaren is in eerder onderzoek veel minder aandacht besteed. De aanwezige
aandacht gaat vooral uit naar twee kenmerken: inkomen en etniciteit. Net als voor
reguliere verhuizers, wordt verwacht dat herhuisvestingsurgenten met een lager inkomen
minder succesvol zijn in het verbeteren van hun woonsituatie. De resultaten zijn
echter gemengd (Varady & Walker, 2000; Kleinhans & Van der Laan Bouma-Doff,
2008). Kleinhans en Van der Laan Bouma-Doff (2008) vonden dat urgenten in Nederland
met hogere inkomens juist minder vooruitgang ervaren. Dit wijten zij aan het
toewijzingssysteem: huishoudens met hogere inkomens hebben geen toegang tot de
goedkoopste woningvoorraad en krijgen geen huurtoeslag.
Wanneer er toch inkomensbeperkingen zijn, zullen niet-westerse allochtonen hier
vanwege hun relatief zwakkere inkomenspositie vaker mee worden geconfronteerd.
Daar bovenop wordt gesteld dat zij meer moeite hebben om hun positie op de
woningmarkt te verbeteren, doordat Nederlands niet hun moedertaal is en zij minder
bekend zijn met de lokale sociale instituties. Sociale instituties zoals gemeentes
114 Bijwerkingen van herstructureringsoperaties