Rapport - Bijwerkingen van herstructureringsoperaties - KKS

Aanbeveling: Zet sterker in op de bemiddeling bij eventuele conflicten tussen zittende
bewoners en recent gevestigde herhuisvestingsurgenten. Dergelijke conflicten kunnen eerder
in kaart worden gebracht door urgenten enige tijd na hun verhuizing te benaderen
voor een evaluatie. Dat is in het kader van een zorgvuldige begeleiding en klantgerichte
benadering ook een belangrijke vorm van nazorg.
De werkelijke en ervaren verhuismobiliteit komt in sommige steden en buurten veel
meer overeen dan in andere steden en buurten. Zowel bewoners van Tuinzigt in Breda
als bewoners van Vreewijk in Rotterdam vinden bijvoorbeeld dat er veel nieuwkomers
zijn en dat deze nieuwkomers een negatieve invloed op de buurt hebben, terwijl er
in Tuinzigt wél en in Vreewijk géén sprake is van een hoge verhuismobiliteit. Dit lijkt
het gevolg te zijn van het type verhuismobiliteit dat men ervaart. Wanneer men erg
negatief is over de nieuwkomers, zoals in Vreewijk, vindt men vaak ook dat er veel verhuismobiliteit
is, ook als dit in werkelijkheid een beperkte omvang heeft. Bewoners
ervaren dus meer verhuismobiliteit als zij vinden dat de bevolkingssamenstelling in
negatieve zin verandert.
Het micro-waterbedeffect
Ten derde constateren we dat de kans op waterbedeffecten het grootste is als een
groot aantal herhuisvestingsurgenten, al dan niet met problematisch gedrag, in een
klein gebied terecht komt. Deze vorm van concentratie doet zich onder hele specifieke
omstandigheden voor. We geven twee voorbeelden. In Ede is er sprake geweest
van een grote instroom van herhuisvestingsurgenten in een nieuwbouwflat met sociale
huurwoningen die werden opgeleverd tijdens het herhuisvestingsproces en die (in
de ogen van professionals) direct al aan verloedering onderhevig was. In Breda is er
sprake geweest van een concentratie van enkele multi-probleemgezinnen in een specifieke
straat, waardoor de overige bewoners te kampen kregen met veel overlast. Dit
zijn voorbeelden van waterbedeffecten die negatief kunnen uitpakken voor de nieuwe
buren van urgenten. Het is echter niet aannemelijk dat de buurt als geheel hierdoor
snel zal afglijden 32 .
Aanbeveling: Volg de inplaatsing van herhuisvestingsurgenten die bij (hulpverlenings)
instanties bekend zijn, één-op-één als er op buurt- en blokniveau meer woningen tegelijkertijd
vrijkomen. De kans op de herconcentratie van urgenten met (mogelijk)
problematisch gedrag is dan immers het grootst. Dat pleit ervoor om bij herhuisvestingsurgenten
met probleemgedrag bij voorkeur gebruik te maken van directe bemiddeling.
Voorwaarde is dat er een glashelder inzicht is wie de (potentiële) probleemhuishoudens
zijn, zodat een goede risico-inschatting gemaakt kan worden. Bij onze analyse van brede
herhuisvestingstrajecten in Breda en Rotterdam zagen we dat dit door middel van de
huisbezoeken goed in kaart kan worden gebracht.
32 Dat zou wel het geval kunnen zijn als bepaalde incidenten in deze buurten worden opgeblazen in de
media. In onze onderzoeksbuurten speelt dat probleem echter nauwelijks.
265 Bijwerkingen van herstructureringsoperaties