Rapport - Bijwerkingen van herstructureringsoperaties - KKS

Wat meteen opvalt in Tabel 2.5 zijn aanzienlijke verschillen in de aantallen actieve zoekers
tussen bepaalde jaren. Eerder gaven wij al aan welke factoren hierop van invloed
zijn. Voor de volledigheid kan hieraan worden toegevoegd: een andere wijze van registratie.
Zo heeft administratieve opschoning een sterk dempende invloed op het aantal
actief woningzoekenden, hetgeen van toepassing is op Breda (2008) en Den Haag
(2005). Alle inschrijvingen die sterk inactief of overbodig zijn, zijn uit de bestanden
gehaald, waarmee de ‘ruis’ verdwenen is.
Voor alle drie de steden loopt de ontwikkeling van het aantal actieve zoekers in grote
lijnen parallel aan het economisch tij. Dat betekent een toename van het aantal zoekers
tijdens de ‘dip’ rond 2002/2003, duidelijk minder zoekers in de voorspoedige
periode 2005-2007 en vervolgens een forse toename van het aantal woningzoekenden
op het moment dat de crisis echt begint door te werken op de algemene woningmarkt.
De algemene verklaring achter een toename van het aantal woningzoekenden wordt
gezocht bij huishoudens die in gunstige tijd doorstromen naar de koopsector, maar
dat in ongunstige tijden niet aandurven. Het is echter niet zo dat dit per definitie
leidt tot meer verhuizingen in de huursector. Doorgaans neemt het aantal verhuringen
namelijk af tijdens een ongunstige economische conjunctuur: mensen stellen de
stap naar de koopsector uit, waardoor de doorstroming stagneert. In Breda lijkt dit
beeld redelijk te kloppen: na de voorspoedige economische periode in de periode
2004-2006 daalt vanaf 2007 het aantal verhuringen fors. Dit houdt ook verband met
de ontwikkeling in de koopsector, waar het tij al in 2007 licht begon te keren. Opvallend
is overigens dat het aantal verhuringen niet verder daalt in 2008, 2009 en 2010.
Voor Den Haag is de algemene verwachting niet goed te bevestigen. Zo zien we tijdens
de ‘dip’ rond 2002/2003 een hoog aantal verhuringen terwijl er in 2006-2008 een
lager aantal verhuringen is. In 2009 en 2010 stijgt het aantal verhuringen. Veranderingen
in de nieuwbouwproductie spelen hierbij een rol. Zo is in 2009 de productie
van huurwoningen fors toegenomen, omdat werd toegewerkt naar het einde van de
Woningbouwafspraken met het Rijk, waardoor het aantal verhuringen, tegen het tij in,
goed op peil bleef. Ook in 2010 werd, tegen de verwachting in, een hoog aantal opleveringen
gehaald (zie Tabel 2.5).
Het patroon voor Rotterdam toont ook een grillig verloop dat niet goed aan de
algemene economische beweging is te koppelen. Dit heeft voor een deel met administratieve
aanpassingen te maken; vanaf 2005 worden ook de direct bemiddelde
woningzoekers meegeteld in de verhuringen. In de jaren 2002-2004 en in 2009 ligt het
aantal verhuringen duidelijk lager dan in de andere jaren. Voor de periode 2002-2004
kan een deel van de verklaring worden gevonden bij de lagere productie van huurwoningen.
De afname in 2009 wordt veroorzaakt door een klein aantal opleveringen van
nieuwe huurwoningen, terwijl de toename in 2010 is toe te schrijven aan de gunstige
nieuwbouwcijfers. Deze toename van het aantal opleveringen heeft waarschijnlijk ook
te maken met de ‘eindspurt’ om de Woningbouwafspraken met het Rijk te halen.
In Breda verandert de slaagkans van reguliere zoekers in de periode 2004 -2008 nauwelijks,
terwijl deze in 2009 en 2010 ‘onderuit’ gaat. Dit heeft vooral te maken met een
forse toename van het aantal woningzoekenden. In Rotterdam en vooral ook Den
Haag als Rotterdam zijn de schommelingen in de slaagkans veel beperkter, ondanks de
fluctuaties in het aantal actieve zoekers en verhuringen.
40 Bijwerkingen van herstructureringsoperaties