Rapport - Bijwerkingen van herstructureringsoperaties - KKS

huursector. De meeste sociale huurwoningen komen ook vrij in buurten met de hiervoor
genoemde kenmerken. Met uitzondering van Rotterdam, heeft de nieuwe buurt
gemiddeld genomen wel een net iets hogere sociaaleconomische positie dan de oude
buurt. Dat het gemiddelde inkomen in de nieuwe buurt gemiddeld hoger is dan in
de oude buurt is niet verwonderlijk, omdat doorgaans de armste wijken geherstructureerd
worden. Een verhuizing uit een herstructureringswijk betekent dan ook
vrijwel automatisch een verhuizing naar een (iets) minder arme wijk. Rotterdam
vormt hier een uitzondering op, omdat de herstructureringsbuurten hier meestal niet
tot de armste buurten van Rotterdam gerekend kunnen worden. De armste buurten
(zoals Afrikaanderwijk, Feijenoord en Bloemhof) zijn ten tijde van de stadsvernieuwing
veelal aangepakt, zonder op de sociale ladder te stijgen, en hebben een forse
particuliere huurvoorraad, waardoor herstructurering op een beperkter deel van de
woningvoorraad betrekking heeft. De drie buurten met de grootste herstructureringsoperaties
in de laatste jaren (Hoogvliet-Zuid, Lombardijen en Zuidwijk) scoren juist
heel gemiddeld op de sociale ladder van Rotterdamse buurten. Het gevolg is dat herhuisvestingsurgenten
in Rotterdam gemiddeld naar iets armere buurten verhuizen
(zie ook Posthumus e.a., 2010).
Tevredenheid met buurt neemt toe, maar minder dan met de woning
Herhuisvestingsurgenten ervaren minder vooruitgang met hun buurt dan met hun
woning. Hoewel urgenten gemiddeld genomen meer tevreden zijn met hun nieuwe
dan met hun oude buurt, hebben zij de nodige klachten over hun nieuwe buurt.
Meestal gaat het hierbij over de sociale kenmerken van de buurt: de sociale contacten,
het type bewoners, en de criminaliteit en overlast. Als urgenten vinden dat zij een
verkeerde buurtkeus hebben gemaakt, wijten zij dit vaak aan de sociale omgeving die
de nieuwe buurt hen biedt. Zij voelen zich er niet thuis. Meestal is dat alleen een probleem
voor het verhuisde huishouden, maar professionals geven aan dat dit in een
enkel geval tot fricties kan leiden met andere bewoners als er sprake is van een sterk
verschil in leefstijl.
Aanbeveling: Bied tijdens de herhuisvestingsprocedure veel meer informatie over de sociale
sfeer in en het karakter van mogelijke ontvangstbuurten, de manier waarop bewoners
met elkaar omgaan en hoe ze reageren op ongewenste ontwikkelingen. In het kader van
de leefstijlmethodieken bij woningtoewijzing wordt hier al volop mee geëxperimenteerd.
Door het bieden van meer informatie, vooral bij directe bemiddeling, hebben urgenten
meer ruimte om een goede afweging te maken tussen verschillende opties.
3. Waterbedeffecten
Een waterbedeffect is een effect van een beleidsmaatregel met een bedoelde of onbedoelde
invloed op een ander gebied dan waarvoor de beleidsmaatregel bedoeld is.
Aangaande dit effect, heeft het onderzoek drie hoofdinzichten opgeleverd.
Instroom van herhuisvestingsurgenten betekent nog geen buurtverval
Allereerst hebben we voor elke stad een vergelijking gemaakt tussen buurten
waar veel herhuisvestingsurgenten zijn komen wonen (ontvangstbuurten) en
263 Bijwerkingen van herstructureringsoperaties