Rapport - Bijwerkingen van herstructureringsoperaties - KKS

diepte-interviews met professionals werkzaam bij woningcorporaties en zorg- en
welzijnsinstellingen.
De begeleiding
Tevredenheid
Bijna twee derde van de herhuisvestingsurgenten is redelijk tot goed te spreken over
de begeleiding tijdens het herhuisvestingsproces. Ongeveer een kwart heeft hier zelfs
het predicaat ‘goed’ voor over. Tegelijkertijd scoort de begeleiding bij ruim een derde
een onvoldoende, deels door frustratie over de gedwongen verhuizing. De waardering
voor de informatievoorziening scoort iets beter.
Probleemoplossend vermogen van begeleiding bij herhuisvesting
Woningcorporaties staan met de herhuisvesting van overlastgevers voor een dilemma.
De noodzaak om hen te laten verhuizen staat haaks op het gevaar voor overlast in
nieuwe woonsituaties. Daarom probeert men invloed uit te oefenen op de woonkeuzes
en het gedrag van overlastgevers door laatste-kansbeleid, herhuisvesting onder
voorwaarden en uitsluiting van bijvoorbeeld nieuwbouw. In de ‘brede herhuisvesting’
worden herhuisvestingsurgenten met problemen (schulden, verslaving, psychische
stoornissen, etc.) toegeleid naar professionele zorgverleners. Brede herhuisvesting is
effectief bij de opsporing van verborgen problematiek, al blijft onduidelijk in hoeverre
verplaatsing van problemen hiermee echt voorkomen kan worden. Bewoners worden
wel aangespoord om zelf actie te ondernemen (bijvoorbeeld opstarten van schuldhulpverlening),
maar de meeste problematische gevallen waren vooraf al bekend bij de
instanties. Ook stopt de monitoring van urgenten vaak na verhuizing, waarmee deze
meestal weer uit het beeld van de professionals verdwijnen. Sommige (psychosociale)
problemen zijn zo structureel dat brede herhuisvesting ze niet kan oplossen. Preventie
van probleemcumulatie door de gedwongen verhuizing is dan het maximaal haalbare.
Het zoekproces
Het kader
Herhuisvestingsurgenten worden gezien hun relatief zwakke sociaaleconomische
positie sterker in hun woningkeuze beperkt dan reguliere woningzoekenden. Hun
woningmarktpositie wordt daarentegen juist versterkt door hun urgentiestatus. Zij
krijgen voorrang op andere woningzoekenden zolang zij op woningen reageren
die binnen hun zoekprofiel vallen. Tussen de steden zijn er op dit punt wel grote
verschillen.
Op papier is wooncarrière maken lastig. De woonconsulenten hebben echter mogelijkheden
om zoekprofielen te ‘verruimen’. Directe bemiddeling wordt ingezet voor
herhuisvestingsurgenten die in dezelfde wijk willen blijven (ouderen die uit een
eengezinswoning naar een appartement willen) en grote gezinnen, voor wie sociale
huurwoningen schaars zijn. Hoewel woonconsulenten meestal terughoudend opereren,
grijpen zij in als urgenten uit onwetendheid voor een sloopwoning kiezen.
Ervaren beperkingen
Ondanks het gedwongen karakter van hun verhuizing, blijkt de meerderheid van de
herhuisvestingsurgenten zich niet beperkt te voelen in hun woning- en buurtkeuze.
13 Bijwerkingen van herstructureringsoperaties