Rapport - Bijwerkingen van herstructureringsoperaties - KKS

hebben. Dit is dus eveneens een belangrijk filter in hun woningkeuze. Het is overigens,
in tegenstelling tot veel andere filters, niet noodzakelijkerwijs een filter dat hun
keuzeruimte beperkt. Urgenten krijgen voorrang op reguliere woningzoekenden bij
de toewijzing van sociale huurwoningen, zodat zij hun onafhankelijke woningsituatie
kunnen behouden en/of als compensatie voor hun herhuisvesting. Later in dit hoofdstuk
besteden we meer aandacht aan het toewijzingssysteem.
Woning- en buurtkeuze van herhuisvestingsurgenten
Wat weten we van de concrete afwegingen die herhuisvestingsurgenten bij hun verhuizing
maken? Nog niet veel. Tot nu toe hebben veel meer studies zich gericht op
de uitkomsten van het verhuisproces van urgenten dan op het verhuisproces zelf
(Clampet-Lundquist, 2004). Uit Amerikaanse studies die wel op het verhuisproces
ingaan, komt het beeld naar voren dat de beperkingen die urgenten ervaren van
doorslaggevend belang zijn in hun verhuiskeuze. Smith e.a. (2002) hebben onderzoek
verricht naar de woningkeuzes van urgenten die plaats hebben gevonden in het
kader van het Amerikaanse stedelijke vernieuwingsprogramma HOPE VI. Vooral de
beschikbaarheid van woningen en de toegestane zoektijd bleken van invloed op de
gemaakte keuzes. De woningmarkt was erg ongunstig voor herhuisvestingsurgenten:
het woningaanbod was beperkt en de vele urgenten die tegelijkertijd naar een nieuwe
woning op zoek moesten, zorgden voor nog meer concurrentie. Urgenten waren zich
bewust van deze krapte en daardoor bang dat zij geen geschikte woning zouden kunnen
vinden. Hoe langer deze situatie voortduurde, hoe groter de onzekerheid werd. De
verhuisoverweging van deze urgenten werd dus gedomineerd door de angst om zonder
woning te komen zitten. Ook uit andere Amerikaanse studies blijkt dat de meeste
urgenten meer bezig zijn met het vinden van een acceptabele woning in een buurt die
aan hun minimumeisen wat betreft de veiligheid en voorzieningen voldoet, dan het
vinden een woning in een buurt met meer voorzieningen en betere economische kansen
(Manzo e.a., 2008; Briggs e.a., 2010).
In Engeland hebben Cole en Flint (2007) een exploratief onderzoek uitgevoerd naar
de verhuiservaringen van herhuisvestingsurgenten uit de ‘Housing Market Renewal
Pathfinder Areas’. Hieruit bleek dat de meeste urgenten de eigendomssituatie en
betaalbaarheid belangrijker vonden dan het woningtype en de locatie. Verder overwogen
de urgenten vaak alleen woningen in de buurt van hun oude woning. Ook in
Nederlands onderzoek komt naar voren dat sommige urgenten niet al te veel eisen
stellen aan hun nieuwe woning, omdat ze de hete adem van andere urgenten in hun
nek voelen en daarom de eerste mogelijkheid die de revue passeert accepteren (Kleinhans,
2003; Posthumus e.a., 2011; Van der Zwaard & De Wilde, 2008).
Toch is het lang niet altijd het geval dat de beperkingen die herhuisvestingsurgenten
ervaren domineren bij hun verhuiskeuzes. Soms hebben zij ook de ruimte om hun voorkeuren
te realiseren. Uit internationaal onderzoek blijkt dat woningzoekenden overigens
meer belang hechten aan de realisatie van hun woningvoorkeuren dan aan de realisatie
van hun buurtvoorkeuren (Clark e.a., 2006; Manzo e.a., 2008; Smith e.a., 2002). Wel
hechten zij veel waarde aan de veiligheid van de buurt. Van de woning vinden urgenten
de staat van het onderhoud het meest belangrijk. In hun vorige woning hebben zij
vaak ervaren hoe vervelend een slechte staat van onderhoud is, en dat willen zij bij hun
nieuwe woning voorkomen (Manzo e.a., 2008; Smith e.a., 2002; Cole & Flint, 2007).
51 Bijwerkingen van herstructureringsoperaties