Rapport - Bijwerkingen van herstructureringsoperaties - KKS

uurten waar weinig urgenten zijn komen wonen, maar die voor het overige wel
lijken op de ontvangstbuurten. Als ontvangstbuurten zich ongunstiger ontwikkelen
dan deze controlebuurten, dan is dat een aanwijzing voor het optreden van
waterbedeffecten. Behalve in Rotterdam, zien we echter nergens dat bewoners van
ontvangstbuurten negatiever zijn over de buurt dan bewoners van controlebuurten.
Een verklaring daarvoor zou kunnen zijn dat urgenten in de meeste ontvangstbuurten
slechts een bescheiden deel van de bevolking uitmaken. Voor Breda en Ede was
dat ook te verwachten, aangezien het aantal urgenten in deze steden vrij beperkt is.
In Groningen en vooral in Den Haag zijn er meer urgenten, maar die waaieren uit
over veel verschillende wijken. Er is dus nergens sprake van een plotselinge massale
instroom van urgenten.
In Rotterdam verspreiden herhuisvestingsurgenten zich ook over meerdere wijken,
maar omdat het om een behoorlijk grote groep gaat (ruim 2800 huishoudens in de
periode 2007 en 2009), geldt tegelijkertijd dat sommige wijken te maken met een
forse instroom. In Vreewijk gaat het zelfs om een kwart van de instroom in de sociale
huursector. In Vreewijk zien we ook, net als overigens in de andere Rotterdamse ontvangstbuurt
(Oosterflank), dat bewoners negatiever zijn over de ontwikkeling van de
buurt dan in de controlewijk (De Esch). Dit komt voor een belangrijk deel voort uit
een negatieve waardering voor de ontwikkeling van de bevolkingssamenstelling.
Ervaren instroom van herhuisvestingsurgenten hangt samen met waardering voor
de buurt
Ten tweede hangt een grote ervaren instroom van herhuisvestingsurgenten indirect
samen met de ervaring dat de buurt er in zijn geheel op achteruit gaat. Degenen die
een grote instroom van herhuisvestingsurgenten ervaren, zijn ook vaker van mening
dat de veranderende bevolkingssamenstelling een verslechtering betekent. De ervaring
dat de bevolkingssamenstelling achteruit gaat is op zijn beurt de belangrijkste voorspeller
van het gevoel dat de buurt verslechtert. Hierbij moet wel worden opgemerkt
dat slechts een klein deel van de bewoners een grote instroom van urgenten ervaart.
Naast een grote ervaren instroom van herhuisvestingsurgenten, dragen verschillende
andere ervaringen, zoals het vertrek van senioren en autochtonen en de instroom van
allochtonen en laagopgeleiden bij aan het beeld dat de bevolkingssamenstelling verslechtert.
Al deze veranderingen versterken het gevoel van bewoners dat er steeds
meer mensen in de buurt komen wonen met andere normen en waarden. Dit gevoel
is het sterkst bij de komst van allochtone bewoners. Met andere woorden: de ervaren
instroom van herhuisvestingsurgenten vergroot wel de kans dat bewoners vinden
dat de buurt qua bevolkingssamenstelling achteruitgaat, maar andere factoren spelen
daarin een meer bepalende rol.
De mate waarin men de komst van nieuwkomers en urgenten gelijkstelt met de
komst van problemen, hangt overigens af van de tolerantie in de ontvangstbuurten.
In sommige buurten zien we dat men meer open staat voor nieuwkomers met andere
kenmerken dan in andere buurten. Het draagvlak voor de komst van herhuisvestingsurgenten
verschilt dus tussen buurten. Wanneer zittende bewoners en nieuwkomers
sterk op elkaar lijken, is de kans op conflicten het kleinst.
264 Bijwerkingen van herstructureringsoperaties