VERZOEKSCHRIFT

178. Verder werd ook reeds vroeger het standpunt ingenomen dat zodra bijzondere
ruchtbaarheid aan een zaak wordt gegeven, de dreiging van schending van het E.V.R.M.
op het vlak van de berechting van de zaak door een onpartijdige rechter, groter wordt.
9191/1288432.1
In de ontvankelijkheidsbeslissing van de zaak Jespers v. België dd. 15 oktober 1980
(Verz. 8403/78) werd daaromtrent het volgende gesteld:
« (b) Il n'est pas contesté, en revanche, que le procès du requérant ait été précédé de
plusieurs déclarations à la presse de la part de membres du parquet ou du juge
d'instruction ni que I' "Affaire Jespers" ait suscité dans la presse locale et régionale
une émotion considérable et une très vive curiosité.
Or, ainsi que la Commission l'a déjà admis, une virulente campagne de presse peut,
dans certains cas, nuire à l'équité du procès (cf. décisions sur requêtes N° 1476/62
c/Autriche, Rec . 11 p . 31 ; N° 3444/67 c/Norvège, Ann . 13 p . 302) et engager la
responsabilité de l'Etat, notamment lorsqu'elle a été provoquée par l'un de ses
organes (cf. a contrario, décision sur requête N° 2291/64, Rec. 24 p . 20) ». 16
Die dreiging maakt plaats voor een regelrechte schending wanneer niet bijvoorbeeld een
lid van het openbaar ministerie uitspraken doet over de schuld van een verdachte, maar
een rechter zelf, wat hier het geval was. Voor zover als nodig herhaalt Verzoekster dat de
rechter in kwestie niet zomaar een rechter is, maar wel de hoogste magistraat van het
land die daarenboven bij de zaak zelf betrokken was, die namens de voltallige
magistratuur sprak en Voorzitter is van het rechtscollege dat in laatste aanleg kennis
neemt van de zaken ingeleid tegen Verzoekster.
179. In de ontvankelijkheidsbeslissing dd. 18 december 1980 in de zaken 8603/79, 8722/79,
8723/79 & 8729/79 (Crociani e.a. v. Italië) wordt daarenboven voor extra waakzaamheid
gepleit wanneer de zaak - zoals dit hier het geval is - een politieke draagwijdte heeft.
180. Uw Hof hanteert bij de beoordeling van de vraag of een rechter zich onpartijdig heeft
opgesteld tevens een hiërarchisch criterium. Om te bepalen of een rechter zich kennelijk
tot onrechtmatige verklaringen heeft laten verleiden of zich door dergelijke verklaringen
heeft laten beïnvloeden, maakt Uw Hof een onderscheid tussen lagere en hogere
rechters. Anders gesteld, wanneer lagere rechters mogelijks de rechten van partijen
onder het Verdrag schenden, moet worden onderzocht of die toestand op een hoger
niveau zou hebben kunnen doorwerken of niet.
Zo oordeelde de Commissie in de ontvankelijkheidsverklaring dd. 11 december 1981 in
de zaak Merten v. Nederland (Verz. 9433/81) dat in een zaak waarin grote mediatieke
belangstelling niet kan worden uitgesloten, de hogere rechter in zijn beoordeling van de
uitspraken van de lagere rechter onderzoekt of de lagere rechter wel voldoende aanduidt
16 Vrije vertaling: “Het wordt daarentegen niet betwist dat voor de aanvang van het proces van de verzoeker leden
van het parket en de onderzoeksrechter verklaringen voor de pers hebben afgelegd, noch dat de “zaak Jespers”
in de lokale en regionale pers een aanzienlijke emotie en een levendige nieuwsgierigheid heeft veroorzaakt.
Welnu, zoals de Commissie reeds heeft vastgesteld kan een verbeten perscampagne in bepaalde gevallen
schade toebrengen aan het proces (cf. beslissingen over verzoeken N° 1476/62 t/Oostenrijk, Rec. 11 p. 31 ; N°
3444/67 t/Noorwegen, Ann. 13 p. 302) en de aansprakelijkheid teweeg brengen van de staat, met name wanneer
die campagne werd veroorzaakt door een van zijn organen (cf. a contrario, beslissing over het verzoekschrift N°
2291/64, Rec. 24 p. 20).”
116