VERZOEKSCHRIFT

312. Het recht op de bijstand van een advocaat geldt voor elke persoon die van een strafbaar
feit wordt verdacht, ook al is de verdachte op het ogenblik zelf van het verhoor niet van
zijn vrijheid beroofd.
9191/1288432.1
Ter zake kan worden verwezen naar het advies d.d. 19 april 2011 van de Raad van
State 40 , die opmerkt dat de omstandigheid dat de verdachte van zijn vrijheid is beroofd,
volgens Uw Hof geen determinerend motief lijkt te zijn.
In die omstandigheden meent Verzoekster dat het arrest van Het Hof van Cassatie d.d. 5
april 2011 41 , waarin wordt gesteld dat het recht op de bijstand van een raadsman niet
geldt wanneer de feiten waarover de verdachte of beklaagde wordt gehoord, geen
aanleiding kunnen geven tot vrijheidsberoving, een te enge invulling aan de rechtspraak
van Uw Hof geeft.
313. Het Hof van Cassatie kan, in navolging van de rechtspraak van Uw Hof, overgaan tot een
beoordeling in concreto van het voorliggende individuele geval 42 .
314. In de mate waarin door de verdachte, latere beklaagde, verklaringen werden afgelegd
buiten de aanwezigheid van zijn raadsman, en deze verklaringen door de strafrechter
worden gebruikt voor zijn veroordeling, zijn het recht van verdediging en het recht op een
eerlijk proces in de regel geschaad 43 .
Zelfincriminerende verklaringen zijn niet alleen verklaringen van een verdachte, later
beschuldigde, waarin tot bekentenissen wordt overgegaan, maar alle verklaringen van
deze verdachte, die op directe of indirecte, expliciete of impliciete wijze tot bewijs van zijn
schuld worden aangewend 44 .
315. Het recht op een eerlijk proces blijft in dergelijk geval slechts dan gevrijwaard, wanneer
aan drie cumulatieve voorwaarden is voldaan: de strafrechter mag de zelfincriminerende
verklaringen niet als doorslaggevend bewijs aanwenden, er mag kennelijk geen misbruik
of dwang zijn gebruikt en de beschuldigde mag zich op het ogenblik van het verhoor en
tijdens het onderzoek niet in een kwetsbare positie hebben bevonden (minstens mag er
niet op een daadwerkelijke en passende wijze aan de kwetsbare positie van de
beschuldigde zijn geremedieerd) 45 .
40
Parl.St. Kamer 2010 - 2011, nr. 53-1279/002, 9-21.
41
Cass. 5 april 2011, P.10.1651.N/1, www.cass.be.
42
Zie de conclusie van advocaat-generaal Duinslaeger bij Cass. 23 november 2010, P.10.1428.N, www.cass.be.
43
Zie Cass. 23 november 2010, P.10.1428.N, randnummer 12, www.cass.be.
44
Zie en vergelijk E.H.R.M. 19 november 2009, Dayanan t. Turkije, http://www.echr.coe.int, §§ 29, 32 en 33.
45 Zie Cass. 23 november 2010, P.10.1428.N, randnummer 13, www.cass.be.
198