ESK‹ TÜRK EDEB‹YATINA G‹R‹fi: B‹Ç‹M VE ÖLÇÜ

114
Eski Türk Edebiyat›na Girifl: Biçim ve Ölçü
rilecek listeyle karfl›laflt›rma yap›labilmesi için her veznin hangi bahirden oldu¤u
da ayraç içinde gösterilmifltir. Ö¤renmeyi kolaylaflt›rmak amac›yla bu bölümde verilen
örneklerin ço¤u Türkçenin aruzla uyum sa¤lam›fl oldu¤u ve aruz kusurlar›n›n
en az düzeye indi¤i son dönem flairlerinden al›nm›flt›r.
A. Bütün cüzleri tekrarlanan kal›plar
1. mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün (Hezec)
Ne irfând›r / veren ahlâ/ ka yükseklik / ne vicdând›r
Fazîlet his/si insânlar/da Allah kor/kusundand›r
M. Âkif
2. müstef’ilün müstef’ilün müstef’ilün müstef’ilün (Recez)
Sâd›k m› ol/maz kendine / bir flâir-i / mâhir demek
Vicdânî-i / hofl-meflrebin / âsâr› cem/iyyetlidir
Mecmû’a-i / efl’âr›n› / bir kerre ted/ kîk eyleyin
‹smi perî/flând›r fakat / efkâr› cem/’iyyetlidir
Muallim Naci
3. müstef’ilâtün müstef’ilâtün (Recez)
Her yer karanl›k / pür-nûr o mevki
Ma¤rib mi yoksa / makber mi yâ Rab
Abdülhak Hamid
• Bu veznin mütekarib bahrine göre taktî’i fa’lün fe’ûlün fa’lün fe’ûlün’dür.
B. Sonuncusu d›fl›ndaki cüzlerin tekrarland›¤› kal›plar
1. mefâ’îlün mefâ’îlün fe’ûlün (Hezec)
Bu mülkün far/k› yok bir teng/-nâdan
Niçün nûr in/miyor art›k / semâdan
Yahya Kemal
2. fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün (Remel)
Çok bilen gör/düm ben _ aslâ / görmedim hâl/den sezen
Ben senin Mec/nûnunum çöl/lerde gölgem/dir gezen
Öyle bir mes/tim ki hofl gör / tutmuyor ak/l›m düzen
Âfl›k›m bil/sen nas›l sev/dim nas›l sev/dim nas›l
Bekir S›tk› Erdo¤an
3. fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün (Remel)
Âh eden kim/dir bu sâ’at / kuytuda
Sustu bülbül/ler h›yâbân / uykuda
fiimdi ay bir / serv-i sîmîn/dir suda
Esme ey bâd / esme cânân / uykuda
Faruk Nafiz
4. fe’ilâtün fe’ilâtün fe’ilâtün fe’ilün (Remel)
Korkma! Sönmez / bu flafaklar/da yüzen al / sancak
Sönmeden yur/dumun _ üstün/de tüten en / son _ ocak
O benim mil/letimin y›l / d›z›d›r par / layacak
O benimdir / o benim mil/letimindir / ancak
M. Âkif