ESK‹ TÜRK EDEB‹YATINA G‹R‹fi: B‹Ç‹M VE ÖLÇÜ

132
Eski Türk Edebiyat›na Girifl: Biçim ve Ölçü
8. Hafîf bahri
1. fe’ilâtün mefâ’ilün fe’ilün
Bu gice hayli mihnetüm vardur
Çarh elinden flikâyetüm vardur
Ruhî
Gel berü sôfîyâ ki mest olalum
Mest-i câm-› mey-i elest olalum
Nesîmî
Aç›klama: Veznin ilk tef’ilesi fâ’ilâtün, son tef’ilesi fa’lün olabilir.
9. Mütekarib bahri
Çok kullan›lan
1. fe’ûlün fe’ûlün fe’ûlün fe’ûl
Gözümden akan yafl m›dur kan m›dur
Lebün yâd›na la’l ü mercân m›dur
Avnî
Az kullan›lan
2. fe’ûlün fe’ûlün fe’ûlün fe’ûlün
Ferâgat güzel sevmeden tevbe meyden
Zihî re’y-i bât›l zihî fikr-i fâsid
10. Kâmil bahri
Bakî
Çok kullan›lan
1. mütefâ’ilün fe’ûlün mütefâ’ilün fe’ûlün
Tutalum ki va’d-i vuslat sebeb-i neflât olurm›fl
Dil-i zâr› küflte eyler gam-› intizâr dirler
Mezâkî
Aç›klama: Bu veznin remel bahrine göre taktî’i fe’ilâtü fâ’ilâtün fe’ilâtü
fâ’ilâtün’dür.
Az kullan›lan
2. mütefâ’ilün mütefâ’ilün mütefâ’ilün mütefâ’ilün
Yeter ey felek bu cefâ yitür men-i zâre serv-i revânum›
Meh-i tal’atiyle münevver it dil ü dîde-i nigerânum›
Fuzulî
3. mütefâ’ilün mütefâ’ilün
Yak›fl›kl›d›r seviyor cihân
An› ben de pek severim inan
Benim olsa bârî flu kahramân
Olamaz ne çâre niflânl›d›r
Muallim Naci
Aç›klama: Bir önceki veznin murabba fleklidir.
11. Ahreb ve ahrem kal›plar›
Ahreb ve ahrem kal›plar› hezec bahrinden ç›kar›lm›flt›r. Bu vezinlerden
mef’ûlü ile bafllayanlar ahreb, mef’ûlünle bafllayanlar ise ahrem kal›plar›