ESK‹ TÜRK EDEB‹YATINA G‹R‹fi: B‹Ç‹M VE ÖLÇÜ
ESK‹ TÜRK EDEB‹YATINA G‹R‹fi: B‹Ç‹M VE ÖLÇÜ
ESK‹ TÜRK EDEB‹YATINA G‹R‹fi: B‹Ç‹M VE ÖLÇÜ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4. Ünite - Eski Türk Edebiyat›nda Ölçü: Aruzla ‹lgili Temel Kurallar, Terimler ve Vezin Bulma Usulü<br />
Örnek<br />
Dünyâda ne ikbâl ne servet dileriz<br />
Hattâ ne de ukbâda sa’âdet dileriz<br />
Aflk›n gül açan bülbül öten vaktinde<br />
Yârânla tarab yâr ile vuslat dileriz<br />
Yahya Kemal<br />
• Rübainin 1, 2 ve 4. m›sralar›n›n vezni mef’ûlü mefâ’îlü mefâ’îlü fa’ûl; 3. m›s-<br />
SORU<br />
ra›n›n vezni de mef’ûlü mefâ’îlü mefâ’îlün fâ’ d›r.<br />
Rübâ’înin her m›sra›nda rüba’î vezinlerinden olmak flart›yla farkl› bir D‹KKAT veznin kullan›lm›fl<br />
olabilece¤ini unutmay›n›z.<br />
Baz› önemli uyar›lar<br />
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE<br />
1. Birinci ve üçüncü gruptaki vezinlerle yaz›lm›fl baz› fliirlerde ikinci tef’ilenin<br />
bitti¤i yerde bir iç kafiye bulunur ve bu fliirler iç kafiyelerin AMAÇLARIMIZ bulundu¤u yer-<br />
AMAÇLARIMIZ <br />
den ikiye ayr›labilirler. Burada musammat gazel ve kasidelerin, bu iki gruptaki<br />
vezinlerle yaz›lm›fl olduklar› burada hat›rlanmal›d›r.<br />
2. Türk flairleri daha çok kapal› hecelerin yo¤un oldu¤u vezinleri K ‹ T A Ptercih<br />
etmifllerdir.<br />
Aruzda kapal› hecelerin çoklu¤u ritmin yavafllamas›n›, aç›k hecelerin<br />
çoklu¤u ise h›zlanmas›n› sa¤lar.<br />
K ‹ T A P<br />
3. Aruzda m›sra sonlar›ndaki hecelerin her zaman kapal› TELEV‹ZYON hece olarak kabul<br />
edildi¤i ve m›sra bafllar›ndaki fe’ilâtün cüzlerinin fâ’ilâtün, m›sra sonlar›ndaki<br />
fe’ilün cüzlerinin de fa’lün flekline dönüflebilece¤i unutulmamal›d›r.<br />
TELEV‹ZYON<br />
4. Zaman zaman fliirde tema ile vezin iliflkisi üzerinde durulmuflsa da böyle bir<br />
‹NTERNET<br />
iliflkinin varl›¤› kesin olarak kan›tlanamam›flt›r. Ayn› vezinle yaz›lm›fl fliirlerde<br />
birbirinden çok farkl› temalar›n ifllendi¤i görülmektedir.<br />
‹NTERNET<br />
Örnekler<br />
Afla¤›daki örnekler yukar›daki grupland›rmalara göre s›ralanm›flt›r. Gruplar<br />
içindeki vezinlerin s›ras›nda da ayn› yol izlenmifltir.<br />
A) Bütün cüzlerin tekrarland›¤› vezinler<br />
Dedem koynunda yatt›kça benimsin ey güzel toprak,<br />
Neler yapm›fl bu millet, en yak›n târîhe bir sor, bak<br />
Süleyman Nazîf<br />
Bîgâne gibi kaçma gel kardaflcu¤umsun sen benüm<br />
Ko her ne dirse disün el kardaflcu¤umsun sen benüm<br />
Hayretî<br />
Allâhu ekber Allâhu ekber<br />
Bir samt-i ulvî gûyâ tabî’at<br />
Hâmûfl hâmûfl eyler ibâdet<br />
Tevfik Fikret<br />
B) Sonuncusu d›fl›ndaki cüzlerin tekrarland›¤› vezinler<br />
Bir zamânlar biz de millet hem nas›l milletmifliz<br />
Gelmifliz dünyâya milliyyet nedir ö¤retmifliz<br />
SIRA S‹ZDE<br />
DÜfiÜNEL‹M<br />
SORU<br />
D‹KKAT<br />
117<br />
SIRA S‹ZDE<br />
DÜfiÜNEL‹M
Change language