Nr 611, kwiecień 2006 - Znak

TEMATY I REFLEKSJE
nami jakaś wola życia, jakaś nadzieja na nieśmiertelność, potrzeba
wieczności. Czasem śmierć bliskich, choroba lub inne nieszczęście
powodują, że cień śmierci przestaje być tylko odległą perspektywą
i na czas jakiś dosłownie okrywa nas swoim mrokiem. Wyrywamy
się jednak z niego, nadal płodząc dzieci, pisząc wiersze, na nowo
podejmując mozolny trud pracy lub po prostu zatapiając się, o ile to
jeszcze możliwe, w kolejnych doznaniach, wrażeniach, radościach...
Nie poddajemy się i ciągle czegoś szukamy. Gdzieś w głębi duszy,
świadomie czy nieświadomie, powtarzamy za św. Augustynem:
„niespokojne jest serce nasze, dopóki w Tobie nie spocznie” 3 .
Słowa Augustyna to modlitwa człowieka, który „dźwiga swą
śmiertelną dolę” – do Boga, który jest jedyną szansą jego ocalenia.
Jak dzisiaj można rozumieć tę modlitwę? Współczesne neuronauki
nie sprzyjają wierze w indywidualną nieśmiertelność człowieka.
Oparcia dla tej wiary trzeba więc szukać gdzie indziej. Jedna z koncepcji
teologicznych głosi, że wieczne spoczywanie w Bogu to pozostawanie
w Jego pamięci. Nasi bliscy zmarli nie żyją własnym życiem,
żyją jednak jakoś dzięki nam – w naszych wspomnieniach i modlitwach.
O ileż bardziej więc żyją, jeśli pozostają w pamięci Boga. Bóg,
który jest wieczny i wszechmocny, może przecież – skoro o nich pamięta
– w każdej chwili przywrócić im ich własne życie. Zresztą nie
musi tego czynić. Czy bowiem dla nas, istot kruchych, nie jest lepiej
żyć istnieniem nie własnym, lecz Bożym – istnieniem, które nigdy się
nie kończy? Czyż więc nie lepiej pozostawać w pamięci Boga?
„I niespokojne jest serce nasze, dopóki w Tobie nie spocznie” –
to nie jest trzecia strategia, to jest wiara. Augustyn nie daje kolejnej
recepty na życie i szczęście. On tylko wyznaje swą wiarę w Kogoś,
kto może nas ocalić i uczyni tak, gdyż nas kocha. Czy jednak istnieje
taki Ktoś – wieczny, wszechmocny, dobry? Na ten temat napisano
wiele książek. Uczeni filozofowie tworzą i obalają dowody, analizują
przesłanki, spierają się, dociekają. Bez jednoznacznego rezultatu.
Odłóżmy te dysputy na bok. Zapytajmy tylko: czy gdyby taki
Ktoś nie istniał, życie i śmierć miałyby jakikolwiek sens? Czy nasze
nadzieje i ostateczne pragnienia miałyby w ogóle jakąś wartość? Nie,
3
Św. Augustyn, Wyznania, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1987, s. 7.
137