Nr 611, kwiecień 2006 - Znak

TEMAT MIESIĄCA
Żydzi radowali się głównie tym, że zostali ocaleni przed unicestwieniem,
nie zaś widokiem Mordechaja przyodzianego we wspaniałe,
błękitne szaty królewskie. Dlaczego pieśń mówi najpierw o radości
na widok Mordechaja odzianego w królewskie błękity, a dopiero
potem: „Stałeś się na zawsze ich wybawieniem i ich nadzieją
w każdym pokoleniu”?
Psalm 102 rozpoczyna się słowami: „Modlitwa utrapionego, gdy
upada na duchu i wylewa skargę swoją przed Panem”. Sens jest taki.
Kiedy ktoś doznaje, Boże zachowaj, lekkich cierpień, może potrafi
ukryć je w sobie. Nie są bardzo wielkie, więc może owinąć się wokół
nich i w sobie je osaczyć. Gdy jednak cierpienie wzrasta i osiąga punkt,
w którym nie może on już go osaczyć i zawrzeć w sobie, nie jest też
w stanie utrzymać go w ukryciu, a więc musi ujawnić je w słowach,
w płaczu bądź krzyku.
Gdyby – Boże uchowaj! – cierpienia miały rosnąć dalej, doznający
ich człowiek może znaleźć się w punkcie, w którym udręki osaczają
go i one owijają się wokół niego, jak w wersecie „Osaczył mnie
i nagromadził wokół jadu i goryczy” (Lm 3, 5).Taki jest sens słów
„Modlitwa utrapionego…” (Ps 102). Gdy całe jestestwo utrapionego
spowite jest w rozpacz i udrękę, zmuszony jest on wylać swą skargę
przed Bogiem. Cała jego istota przelewa się w modlitwę, jak to mówi
Psalm 22, 15: „Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił? (…) Rozlany
jestem jak woda”.
Dokładnie na odwrót rzecz się ma z ulgą w cierpieniu. Kiedy Bóg
ratuje kogoś z rozpaczliwego położenia, ten ktoś może swoje wybawienie
pomieścić w sobie. Jeśli jednak wybawienie znacznie przekracza
oczekiwania człowieka, otacza go zewsząd i spowija odkupienie.
Dlatego w naszej liturgii (Jocer do Parszat ha-Chodesz) wymieniamy
miesiąc Nissan jako miesiąc „objęty przez wybawienie”.
Przyczyna tego jest bodaj następująca: O aurot (światłach) i sefirot
(emanacjach) mówi się, że każde z nich zawiera Aur Penimi (Światło
Wewnętrzne) i Aur Makif (Światło Otaczające). Światło Wewnętrzne
jest o wiele mniejsze, więc może się zmieścić w naczyniu (keli).
Światło Otaczające, jako o wiele większe i nie mieszczące się w naczyniu,
wylewa się z niego i je spowija.
Jak dobrze wiadomo, wszelkie wybawienie płynie do nas od Boga
poprzez sefirot. Kiedy więc Bóg śle komuś zbawienie za pośrednic-
89