Nr 611, kwiecień 2006 - Znak

TEMAT MIESIĄCA
stanu duszy. Ten duch wszelako nie jest dostępny w dowolnej chwili,
lecz tylko wówczas, gdy jest świadomie użytkowany. W cytowanym
przez nas ustępie z Talmudu dopiero nazajutrz, gdy każdy musiał
stawić się w Świątyni z nożem do ofiary paschalnej, włączono
do działania wrodzone Żydom władze prorocze. Gdyby poproszono
ich wcześniej o opisanie właściwej procedury, oni również, podobnie
jak mędrzec Hillel, nie potrafiliby odpowiedzieć.
Nawiasem mówiąc, wyjaśnia to również ustęp z Talmudu (Baba
Kamma 9b):
Micwa (Przykazanie) żąda, byśmy dołożyli dodatkowych wysiłków gwoli
jej przyozdobienia, ponieważ napisano: „Pan jest Bogiem moim, uwielbiać Go
będę” (Wj 15, 2). Na jak wielki dodatkowy wysiłek musimy być przygotowani?
Przyozdobienie micwy wymaga o jedną trzecią więcej od normy.
Spróbujmy to zrozumieć. W jaki sposób z wersetu „Pan jest Bogiem
moim, uwielbiać Go będę” dowiedzieli się, że dodatkowa część
wysiłku, potrzebna do przyozdobienia micwy, wynosi dokładnie jedną
trzecią?
W stworzeniu każdego człowieka bierze udział troje partnerów:
Bóg i dwoje rodziców. Jeśli tak, to świątobliwość człowieka – jego
miłość, wiarę i pragnienie przestrzegania micwot – można równo
podzielić między troje partnerów. Jak już zaznaczyliśmy, nasze życiowe
funkcje odziedziczyliśmy po przodkach. Jakże jesteśmy powiązani
z naszymi przodkami – ale poprzez rodziców! Nasi ojcowie i matki
wrodzone swoje zdolności otrzymali od swych rodziców i tak idzie
to wstecz aż do proroków oraz świętych praojców i pramatek naszego
narodu. Znaczy to, że każdy człowiek nosi w sobie nieświadomą
dziedziczoną poprzez ojca i matkę siłę, wyposażającą go w wiarę tudzież
pragnienie miłości i czczenia Boga 15 .
W tych darach widzenia jest jeszcze inny element – ten, który
człowiek otrzymuje od trzeciego uczestnika własnego stworzenia,
Boga. Albo dostaje go jako dar, gdy Bóg wzbudza w nim pragnienie
15
Przypis autora: Nie znaczy to, że każdy człowiek działa pod przymusem własnej
natury i nie ma wolnej woli. Co najwyżej cechy wrodzone i dziedziczne skłaniają go ku
miłości, wierze i czci, człowiek jednak nadal ma możliwość zignorowania – Boże uchowaj
– swej wrodzonej skłonności. Podobnie o naturze i instynktach człowieka pisze Majmonides
w dziele Osiem rozdziałów.
95