Nr 611, kwiecieÅ 2006 - Znak
Nr 611, kwiecieÅ 2006 - Znak
Nr 611, kwiecieÅ 2006 - Znak
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DIAGNOZY<br />
Pisarze wolą przebywać<br />
w „muzeum kultury”,<br />
mierząc i ważąc fakty<br />
na nowo, przesuwając ich<br />
sensy i znaczenia niż choćby<br />
spróbować własnej interpretacji<br />
teraźniejszości.<br />
dokonuje rewizji wydarzeń setki razy opisywanych w amerykańskiej<br />
kulturze, starając się wykreować alternatywną wersję mitu Republiki.<br />
Krytycy zastanawiali się, skąd to nagłe<br />
wycofanie się pisarzy ku przeszłości, choć czas<br />
obecny jest tak bogaty w wydarzenia. Na pięć<br />
książek zgłoszonych do prestiżowej nagrody<br />
The National Book Award w kategorii fikcja<br />
literacka cztery utwory były powieściami historycznymi.<br />
Komentatorzy nie pożałowali<br />
złośliwości: pisarze wolą przebywać w „muzeum<br />
kultury”, mierząc i ważąc fakty na nowo, przesuwając ich sensy<br />
i znaczenia niż choćby spróbować własnej interpretacji teraźniejszości.<br />
Przeszłość nie jest jednak niewyczerpywalna. Co będzie, pytali<br />
sceptycy, gdy powstaną już powieści o wszelkich, pierwszoi<br />
drugorzędnych postaciach historii? Powieść historyczna będzie<br />
musiała zbliżyć się do dopiero co przeżytej przeszłości, ukazując ją<br />
prawdopodobnie w coraz węższej, coraz bardziej subiektywnej perspektywie.<br />
Na pewno, dodawali, powstanie dosyć wspomnień i pamiętników,<br />
by służyć za źródła.<br />
Zapotrzebowanie na „prawdę życia” uplasowało na wielu listach<br />
bestsellerów zapiski popularnej amerykańskiej pisarki Joan Didion<br />
The Year of Magical Thinking. Jeśli książki Freya były „złym szelągiem”<br />
autentycznej literatury, to opowieść Didion trzeba uznać za<br />
jej „dobry pieniądz”. Zdumiewa, że tekst niełatwy w przekazie znalazł<br />
aż tylu czytelników i od prawie pięciu miesięcy utrzymuje wysoką<br />
pozycję na liście bestsellerów. Autorce (urodzonej w roku 1934),<br />
dobrze znanej na rynku amerykańskim (jej pierwsza powieść ukazała<br />
się w roku 1963), przyszło zderzyć się z okrutnym doświadczeniem.<br />
W tym samym roku, tuż przed czterdziestą rocznicą ślubu, umarł na<br />
atak serca jej mąż, a jedyne dziecko zapadło na nieuleczalną chorobę.<br />
Przez wiele miesięcy pisarka patrzyła, jak coś, co pierwotnie przypominało<br />
dziwną infekcję, zatacza wokół jej trzydziestosiedmioletniej<br />
córki śmiertelny krąg: zapalenie płuc, udar, koma. Trzykrotnie<br />
powiadamiała chorą, po jej wybudzeniach ze śpiączki, że ojciec nie<br />
żyje. Kiedy stanu komy nie dawało się pokonać, widziała wokół jej<br />
ciała gęstniejącą sieć medycznej maszynerii. I rozpaczliwie walczyła:<br />
7