Nr 611, kwiecień 2006 - Znak

TADEUSZ GADACZ
mi dłużej się spotkać. Czy potrafi przyjechać do Rzymu – trudno to sobie teraz
wyobrazić. Już ostatnia sesja była bez Niego. Więc stale się z Nim spotykam,
choć bez słów. A jest to spotkanie z Hiobem. Cierpienie ludzkie, cierpienie nieoczekiwane,
cierpienie, które mówi Bogu „dlaczego” – to Księga Hioba. Rozmówcy
Hioba źle odpowiadali na jego pytania. Odpowiedzi adekwatnej udzielił
dopiero Chrystus. Między pytania Hioba a odpowiedź Chrystusa została też
od jakiegoś czasu wpisana Twoja egzystencja, Księże Józefie. Wszyscy, którzy
Ci w jakiś sposób towarzyszą na tym etapie – ja także do nich staram się należeć
– wiedzą, że nie mogą dawać odpowiedzi podobnych do rozmówców z Księgi
Hioba. Staramy się więc zachować pełne głębokiego przejęcia milczenie. I prosimy
Chrystusa, aby On sam mówił. Bo On tylko ma słowa życia wiecznego.
Przyjmij to od nas, Drogi Księże Józefie. Przyjmij też ode mnie. Dziękuję Chrystusowi
za wszystko dobro, jakie stało się naszym udziałem przez Ciebie.
Z błogosławieństwem
Z serdecznym błogosławieństwem
Jan Paweł II
Zanim przedstawię poglądy Józefa Tischnera i Jana Pawła II na
temat cierpienia i miłosierdzia, chciałbym najpierw zarysować napięcie
między dwiema koncepcjami cierpienia, które ujawniają się
w poglądach tych gigantów myśli. Te dwie koncepcje trudno do siebie
sprowadzić. Pierwsza z nich określa cierpienie jako dobre i samo
w sobie wartościowe. Takiego zdania była m.in. Simone Weil, która
stwierdziła, że Bóg się wcielił, gdyż pozazdrościł człowiekowi cierpienia.
Taka koncepcja cierpienia zakłada, że Bóg cierpienia chce,
by stało się udziałem konkretnych ludzi, a nawet, według pewnych
interpretacji, sam je sprowadza. Bóg wcielił się, by jako Bóg-Człowiek,
Syn Boży stać się pieczęcią i ostatecznym potwierdzeniem wartości
cierpienia. Cierpienie jest zbawcze i przyjęte jako zbawcze pomnaża
nieskończony zasób dóbr duchowych, z których może czerpać
Kościół. Wszyscy, którzy cierpią z Chrystusem, dopełniają Jego
męki, a samo cierpienie Chrystusa jest ofiarą zastępczą za nasze grzechy
i zadośćuczynieniem Bożej miłości.
Natomiast druga koncepcja głosi, że cierpienie jest złe, że Bóg go
nie chce, nie dopuszcza ani go nie powoduje. Bóg wcielił się i jako
Bóg-Człowiek, Syn Boży, przyszedł na ziemię, by razem z człowiekiem
przejść przez ciemną dolinę cierpienia i śmierci. Wcielenie jest
zatem aktem solidarności Boga z człowiekiem. Nie uszlachetnia ono
22