Nr 474, listopad 1994 - Znak

SMIERC SIMONE WElL17Simone Wei!: oddae Bogu jedyn~ rzecz, k:tor~ naprawd~ posiadamy - nasze ja.Usprawiedliwic malarstwo w Swiecie cierpienia.Rzeczywistosc byla - wedlug Simone Weil - zbudowana ze sprzecznosci,do tego stopnia, ie sprzecznosc stawala si~ "kryterium rzeczywistosci",pozwalala stwierdzic, ie nie tkwimy w samouludzie. Ale w jej r~kach niezmieniala si~ ona w mlynek, ktory wszystko miele i zrownuje hi erarchi~rzeczy. Zbyt blisko byla irodla, z ktorego sprzecznosc wyplywa: bolu. Jejnotatki, przypomin aj~ce w stylu Mysli Pascala, rozwijaj~ star~ m~droscteologii negatywnej, doswiadczenia mistykow. Nietrudno byloby j~ wcielicdo dziedzictwa katolicyzmu, gdyby nie opor wpisany w sam~ zasad~ jejmySlenia. Te teksty roztaczaj~ atmosfer~ takiego osamotnienia, jakiegoiadna wspolnota, iadne utoisamienie nie potrafi pokonac. I w tyro sensieSimone nie moglaby si~ uznae za przynalei:n~ do Kosciola, ktory wlasnie t~samotnosc - ontologiczn~, religijn~ - rna w nas przezwyci~iyc, abysmymogli odkryc cZllstk~ Gala, k:tore, b¢~c mistyczne, jest przecie rownieispoleczne. Wspolnota religijna nie ogrzeje si~ przy jej refleksjach, co innegojest jej potrzebne, by wytrwae - zarazem w wierze i przy iyciu. TrzebarOzScielie przed ni~ przestrzen tego, co moi:liwe. Co innego z jednostkarni,ktore wsp6lno~ tworz~ - irn do przetrwania moZe bye niezb¢ne zderzeniez niemoi:liwym, spojrzenie w przepasc samotnosci. Sprzecmosci SimoneWeil mo~ wydac si~ obezwladniaj~ce a1bo stat si~ iroolem energii duchowej,dzi~ki ktorej iycie si~ potwierdza, zaprzeczaj~ wlasnej oczywistosci.Ewa BierikowskaEWA BIENKOWSKA, ur. 1943, uprawia eseistykllliterackil i filozoficznll, tiurnaczka.Wydala m.in. W poszukiwaniu kr61estwa czlowieka. Utopia sztuki od Kanta doTomasza Manna (1981) i tryptyk nowelistyczny Dane odebrane (1985).