Nr 474, listopad 1994 - Znak

BRONISLAW GEREMEK FERNAND BRAUDEL - WIZJONER HISTORII W humanistyce wsp6lczesnej miejsce szczeg6lne przypada francuskiejszkole historycznej. Wydarzeniem stulecia dla historiografii, ale takre dlahumanistyki i nauk spolecznych, stalo si~ rozpocz~e w 1929 roku wydawaniaczasopisma "Roczniki Historii Gospodarczej i Spolecznej" ("Annalesd'Histoire Economique et Sociale"). Byl to czas, kiedy taki:e w Polscerozpoc~to wydawanie pod redakcjll, Franciszka Bujaka i Jana Rutkowskiegoczasopisma pod identycznym tytulem. Losy tych czasopism bylyjednak calkowicie odmienne. Francuskim "Rocznikom" patronowali dwajhistorycy: Lucien Febvre i Marc Bloch. Zamierzali oni stworzyc pismo,kt6re b¢zie odpowiadalo na problemy swiata wsp6lczesnego. Dwaj ludzieo odmiennych temperamentach, ale majll,cy takie samo poczucie, ie niemoma uprawiac historii i humanistyki tak, jak to dotll,d czyniono. ObajszukajllCY myslenia syntetycznego, myslll,cy 0 tym, ze historia nie moze byenaukll" ktora postrzega tylko drzewa, a nie postrzega lasu, szukajllcywielkiej wizji historycznej. W swietle wspolczesnej metodologii humanistycznej,kt6rej nowll modll stal si~ postmodernizm, moma powiedzie6, ie cidwaj wielcy historycy proponowali histori~ jako poetyckll wizj~ przeszloSci,jako formowanll, przez historyka wyobraZni~ 0 ludziach, ldasach spolecznych,narodach i cywilizacjach. Losy tego srodowiska od lat powstaniapisma do obecnego rozkwitu byly bardzo szczeg6lne. Bylo ono niech~tnieprzyjmowane przez swiat akademicki, i odwrotnie, srodowisko "Ann ales"z niech~ wobec tradycyjnego swiata uniwersyteckiego uczynilo r6wniezsw6j program.W takim kontekScie pojawil si~ Fernand Braude!. Historyk, po studiachna Sorbonie byl nauczycielem w Algierze i wtedy zajlll si~ historill dyplomacjiw wieku XVI, dyplomacji krola Hiszpanii Filipa II i jego politykllsr6dziemnomorskll,. Trudno sobie wyobrazic bardziej ldasyczny temattradycyjnej historii, zwanej przez niektorych metodologow historill wydarzeniowll,.Traf sprawil, ze w trakcie jednej ze swoich podr6zy, wracajllcz nowo zaloi;onego uniwersytetu francuskiego w Sao Paulo w Brazylii,