Nr 474, listopad 1994 - Znak

56 ANDRZEJ OSijKAStq,d irytacja Czapskiego - szczeg61 na poz6r drobny, ale wamy - naGombrowicza ("Gombrowicz tak mi obcy, wi~j, wrogi ..."), kt6ry, ostentacyjniebmq,c ze sztucznosei w sztucznosc, weiq,z wartoseiuje innych,obwodzi wyrainym konturem oceny. Jest w tym - powiada Czapski- "arcypolski i coraz to zadziwiajq,co katolickil" (2 czerwca 1965).Tekst ten, zgodnie z tematem niniejszego numeru "Znaku", ma m6wico mistrzu duchowym. Mistrz, jak rozumiem, to jest ktos, kto potrafiwychowac sobie ucmia. Z niejednego wzgl¢u nie m6glbym tu widziee- w zwiq,zku z Czapskim - siebie. A jednak nie potrafi~ wymienic czlowieka- pomijajq,c osoby najblii:sze - kt6ry tak jak on spowodowalby zmianyw moim ogll¢zie swiata. Kilka razy wskazal mi rzeczy wai:ne w rejonachnajzupelniej nieoczekiwanych, gdzie niewiele mnie eiq,gn~lo, by patrzee.On sam zapytal kiedys. 0 mistrzow - moich ulubionych tworc6w.Powiedzialem dumnie: Szekspir. 1-0 ile pami~tam - Dostojewski. Ocenil,z widocznym rozczarowaniem, Ze "wysoko mier~". Bylo to istotniewysoko i, jak dzis mysl~, daleko. Gdy ja go wowczas 0 ulubionych autor6wzapytalem, wymienil Simone Weil, ktora, gdy zyla, byla od niego mlodszao kilkanaseie lat. Weiq,z j~ czytal, gdy tylko ksiq,zki Simone Weil zac~ly si~w latach 50. ukazywac, cytowal i nie raz bardzo si~ z ni~ spieral. Tillei w tej sprawie od hierarchii i godnosci wai:niejsza byla dla niego bliskosc.Andrzej Os(!kaANDRZEJ OS~, ur. 1932. Krytyk sztuki i pubJicysta. Dziennikarz "GazetyWyborczej". Zwi!}Zany m.in. z "Po prostu", "Przeg!!ldem Kulturainym", tygodnikiem"Kultura", miesi~znikiem "Kultura Niezalema", "Kulturlj," parysklj, (nagrodaza rok 1986). Autor ksilj,i:ek m.in. Poddanie Arsenalu; Mit%gie artysty,Sztuka z dnia na dzien, Cos sif konczy, cos si(! zaczyna.