Yüklə - Azərbaycan Tarixi Portalı

sayaraq qəzetin bağlanmasına qərar verdi. Hakim qüvvələr "sarı qamış" ifadəsinəgörə təkcə qəzeti bağlamaqla öz işlərinə yekun vurmadılar, qəzetin redaktornaşirinidə cinayət məsuliyyətinə cəlb etdilər. Keçirilən məhkəmə prosesindəH.Vəzirov üç ay müddətinə azadlıqdan məhrum edildi. Bu məhkəmə prosesiVəzirovun səhhətinə ciddi təsir etdi və o, 1916-cı ilin fevral ayının 4-də dünyasınıdəyişdi. Haşım bəyin vəfatı xəbəri ziyalıları, mətbuat işçilərini, tələbələri onunyaşadığı Yuxarı Piryut küçəsindəki 18 nömrəli binanın qarşısına topladı. Cənazənamazından sonra şəhərin bir neçə yerində matəm mitinqləri keçirildi. Təzəpirməscidi qarşısında keçirilən matəm yığıncağında müəllimlər adından Sultan MəcidQənizadə nitq söylədi. Natiq Vəzirovun pedoqoji fəaliyyətindən, onun Azərbaycantəhsilinə verdiyi töhfələrdən danışdı. Sonra cənazəni "Səda" mətbəəsi qarşısınagətirdilər. Matəm mərasimində mətbuat nümayəndələri adından "Açıq söz"qəzetinin baş mühərriri M.Ə.Rəsulzadə nitq söylədi. M.Ə.Rəsulzadə Haşım bəyinvəfatının yalnız Azərbaycan mətbuatı üçün deyil, bütün Qafqaz mətbuatı üçün ağıritki olduğunu bildirdi. Növbəti matəm mərasimi "Nicat" Maarif Cəmiyyətiqarşısında keçirildi. Sonra mərhumun cənazəsi şəhər qəbiristanlığına gətirilərəkdəfn olundu."Səda" mətbəəsi. Azərbaycan mətbuatının inkişafı naminə böyükçətinliklərə sinə gərən Haşım bəy Vəzirovun ən böyük xidmətlərindən biri "Səda"mətbəəsini yaratmasıdır. O, "Nicat" Maarif Cəmiyyətindən güzəştli qiymətlə borcaldığı mətbəəni "Səda" adlandırdı. Mətbəəni nizamladıqdan sonra H.Vəzirov qəzetnəşr etməklə yanaşı, kitab çapını həyata keçirməklə də məşğul oldu. Onunmətbəəsində Azərbaycan ədiblərinin əsərləri, dini kitablar, dərsliklər çapolunmuşdur.1910-cu ildə nəşrə başlayan "Səda" mətbəəsi elə həmin il "Səda"məktəbinin müəllimi Cəfər Bünyadzadənin sadə dillə qələmə aldığı, uşaqlar üçünnəzərdə tutulan "Mən məktəb istəyirəm" kitabını çapdan buraxdı.Mətbəə əsasən 1911-1913-cü illər arasında daha məhsuldar fəaliyyətgöstərmişdi. 1911-ci ildə mətbəədə Nəcəf bəy Vəzirovun "Ağa Kərim xanƏrdəbilli" və "Vay şələkküm, mələkküm" kitabları işıq üzü görmüşdü. Bu ildəYusif Vəzir Çəmənzəminlinin "İki hekayə", 1912-ci ildə isə "Üç hekayə" kitabıçap olunmuşdu.M.S.Ordubadinin, Mehdi bəy Hacıbababəyovun, Seyid Hüseynin, CəfərBünyadzadənin əsərləri "Səda"nın mətbəəsində nəşr olunmuş, dövrün oxucukütləsinin maariflənməsinə səbəb olmuşdur.Kitab çapında Vəzirov tərcümə əsərlərinin də xüsusi fikir verir. Rəsul bəyTahirovun tərcüməsində L.N.Tolstoyun "Allah haqqı görər, amma tez aşkar etməz"əsəri 1913-cü ildə oxuculara çatdırılmışdır.109