Yüklə - Azərbaycan Tarixi Portalı

"Molla Nəsrəddin"in ilk sayında rəssam Oskar Ġvanoviç ġmerlinq böyükxidmət göstərdi. Mənşəcə alman olan Şmerlinq 1863-cü il iyulun 17-də Tiflisdəanadan olub. 1889-cu il Peterburqda, 1893-cü ildə isə Münhendə rəssamlıqakademiyalarını bitirərək Tiflisə dönmüşdü. 1902-ci ildə Tiflis Rəssamlıqməktəbinin direktoru olmuş, burada nəşr olunan bir sıra qəzet və jurnallardakarikatura, illüstrasiyalar çəkmişdir.Şmerlinqin yaradıcılıq fəaliyyəti Azərbaycanla sıx bağlıdır. O, 1888-90-cıillərdə Qarabağda, Xankəndində çalışıb, Şuşada təşkil olunan teatr tamaşalarınadekorasiyalar verib.Mirzə Cəlil "Molla Nəsrəddin"i nəşr etməyə başlayanda Tiflisdə yaşayanŞmerlinqi işə dəvət edir. Bu barədə Mirzə Cəlil yazır: "Bizim birinci işimiz, birincivəzifəmiz gözümün qabağında dərin yuxuda olan islam milləti idi. Və birincinövbədə əziz nadirül vücud olan Şmerlinq nəqqaşımızdan iltimas etdik ki, bizimbəxti qara Şərqin yatmış millətlərinin qəflət yuxusunu öz ustanə fırçası ilə təsviretsin. Və istəyi tarixini 1906-cı ilində, aprel ayının 7-də səhnəyə intişara qoyulanbirinci "Molla Nəsrəddin"in baş səhifəsində, şirin yuxuda yatan millətlərin təsvirihaman təsvirdir ki, vücudu bizim üçün çox qiymətli olan Şmerlinq nəqqaşımız özməharətli qələmi ilə onu haman tarixdə yaratdı".Şmerlinqə şəkillərin mövzusunu, ideya istiqamətini, hətta süjetini MirzəCəlil və Ömər Faiq verir, tiplərin xarakterini, məkan və zamanı, onlarınmimikasını, cizgilərini rəssama başa salırdılar. Jurnalın ilk sayında Mirzə Cəlilindüşündüyü, təsvir etdiyi Molla Nəsrəddinin surətini də Şmerlinq çəkmişdir.Məcmuənin populyarlıq qazanmasında, oxucu auditoriyasınıngenişlənməsində Şmerlinqin müstəsna xidmətləri var. Rəssamın yaradıcılığınıyüksək qiymətləndirən Mirzə Cəlil yazır "Keçən günləri yadıma salıb məcmuəninyolunda mərhəmət göstərənləri bir daha yada saldıqda onların içində ən dəyərliköməkçimiz Oskar İvanoviç Şmerlinqə qəlbimin incə bir guşəsindən intəhasızsalamlar göndərirəm". Şmerlinq də "Molla Nəsrəddin"də fəaliyyət göstərdiyidönəmi iftixar hissi ilə xatırlayırdı: "Əzizim Mirzə Cəlil” Bu gün bizim "Yenifikir" qəzetinin müdiri sizin salamınızı mənə yetirdi... Keçmiş günlərin xoşxatirələri, xüsusilə "Molla Nəsrəddin"də birgə işimizlə olaqədar xatirələr mənifərəhləndirir. O vaxtlardan çox keçmişdir, ətrafımızda çox şey dəyişmişdir, ammabizim satira və yumora olan həvəsimiz əvvəlki kimi güclü qalmışdır. Siz Bakıdamənim üçün əziz olan "Molla Nəsrəddin"in nəşrini davam etdirirsiniz, mən dəTiflisdə həmin sahədə işləyirəm".Sovet Azərbaycanının ilk illərində Şmerlinq bir müddət Gəncədə, 20-ciillərin ortalarında isə Tiflisdə Azərbaycan dilində çıxan "Yeni fikir" qəzetindəçalışmışdır.93