Yüklə - Azərbaycan Tarixi Portalı

Bu müxtəlifdilli çeşidli mətbu orqanlar arasında daha geniş oxucuauditoriyasına Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin fəaliyyəti ilə bağlı mətbuorqanlar malik idilər. Çünki bu tip mətbu orqanlar zəngin tarixi ənənələrə, özündənəvvəlki milli mətbuat nümunələrinə əsaslanırdılar. Belə qəzetlərdən biri "İstiqlal"idi. Bu qəzetin 1918-ci ildə 7, 1919-cu ildə 28, 1920-ci illərdə isə 15 sayı işıq üzügörüb. "İstiqlal"ın ideya-siyasi istiqaməti, məqsəd və vəzifələri M.Ə.Rəsulzadəninilk nömrədə çap olunan baş məqaləsində şərh olunmuşdur: "İnsanların istiqlalınahürriyyəti-şəxsiyyə, millətlərin hürriyyəti-şəxsiyyətinə istiqlal deyilir. Hürriyyətişəxsiyyənə qədər müqəddəs isə, şəxslərin məcmusu olan millətlərin istiqlalı da onisbətdə müqəddəsdir. Azərbaycan istiqlalı! İştə, bir şüar ki, firqəmiz onun ilkələmdarı olmaq şərəfi ilə iftixar eylər. İştə, bu qanlarla söndürülməyən və bu günhər kəsi kəndisini tanımaya vadar edən, yolunda dönməz bir əzmlə cihad etdiyimizAzərbaycan istiqlalını müdafiə üçün "İstiqlal" nəşrə başlayır". Qəzetin epiqrafıüçün böyük türk şairi Tofiq Fikrətin"Millət yoludur, haqq yoludur tutduğumuz yol,Ey haqq, yaşa, ey sevgili millət, yaşa, var ol"beyti seçilmişdir. "Turan" mətbəəsində çap olunan “İstiqlal”ın əsasmüəllifləri istiqlalçı publisistlər idi. M.Ə.Rəsulzadə, Seyid Hüseyn, Mirzə BalaMəhəmmədzadə, Ə.Həmdizadə, Ümmugülsüm, Əhməd Cavad, Əli Yusif, CəfərCabbarlı, Məhəmmədəli Rəsulzadə kimi dövrün qüdrətli qələm əhli “İstiqlal”ınəsas yaradıcı sütunları idi.Qəzetin "Firqə həyatı" rubrikası altında Bakı və ətraf rayonlarda MüsavatPartiyasının özəklərinin fəaliyyəti işıqlandırılırdı. Partiyalararası ixtilaflar, ideolojisavaş qəzetdə dərc olunur, siyasi polemikalara yer verilirdi. "Müsavat”la "İttihad"partiyaları arasında fikir iftilaxları da “İstiqlal”da dərc olunmuşdur. "İstiqlal"ınsəhifələrində bədii ədəbiyyat da önəmli yer tuturdu. M.Ə.Rəsulzadənin,Ə.Cavadın, Ümmugülsümün, Əli Yusifin, C.Cabbarlının ədəbi yaradıcılığına daqəzetdə yer verilmişdir.1919-cu ildə nəşrə başlayan "Övraqi-nəfisə" aylıq ədəbi-bədii, ictimaisiyasijurnalın naşiri Zülfüqar Hacıbəyli, redaktoru Əliabbas Müznib idi. Rəngliçap olunan bu jurnalın rəsmlərini Əzim Əzimzadə çəkmişdir.Azərbaycanın istiqlalını, dövlət müstəqilliyini təbliğ edən "Övraqi-nəfisə"ermənilərin törətdikləri soyqırım və zorakılıq hərəkətləri, daşnakların vəhşilikləribarədə publisistik yazılar da dərc olunurdu. Ədəbiyyat, musiqi, teatr, memarlıqnümunələri barədə yazılarla yanaşı, fotoşəkillər də jurnalın nəfis şəkildə nəşri üçünəhəmiyyətli idi. Firudin bəy Köçərlinin, Abdulla Şaiqin, Camo Cəbrayılzadənin,Əliabbas Müznibin, Əmin Abidin, Məhəmməd Hadinin əsərləri jurnalın128