Yüklə - Azərbaycan Tarixi Portalı

xidmət edən mətbuat həyata keçirə bilər. Qələmlərindən ismətə zidd yazılar çıxanşəxslər şəhvətpərəstliyi qızışdırır. Bu, təəccüblü görünə bilər. Pozğunluq yaratmaq,hərzəlik etmək, söyüş deməklə məşğul olan jurnalistlər əxlaqı necə gözəlləşdirəbilərlər, həqiqət və mədəniyyət bayrağını necə ucalda bilərlər? Həmin mühümvəzifələri o adamlar yerinə yetirə bilərlər ki, qələmlərini insanların zehninininkişafı, ümumi təlim-tərbiyə və ədalətin genişlənməsi və bərqərar olmasındanbaşqa heç nəyə işlətməsinlər.Buna görə də zehni inkişafa xidmət edən və öz tarixi vəzifəsini yerinəyetirən mətbuat nüfuz sahibi ola bilər. O, əsas müqəddəs ideyaları müdafiə edərəkmüxaliflərə önə çıxmağa imkan verməməsi, heç bir hədədən qorxmamalıdır.Pozğun və əxlaqa zidd mətbuat müvəqqətidir, davamı yoxdur, onun nüfuzu daaşağı və süni olur. O, heç vaxt tarixi əhəmiyyət kəsb edə bilməz, ziddiyyətli,anlaşılmaz fikirləri və müəyyən məsələləri müdafiə etməkdən başqa onun heç birişi olmaz. Buna görə də mədəni ölkələrdə düz məsləkli və əxlaqlı mətbuata ehtiramvə hörmətlə yanaşırlar.VMətbuat o zaman öz vəzifəsini lazımınca yerinə yetirə bilər ki, öz işindətam azad olsun. Öz məqsədinə çatmaq üçün mətbuat azad olmalıdır. Mətbuatazadlığı onun öz işində - yazmaqda, nəşrdə, yaymaqda, insani fikirləri çatdırmaqdatam azad olmasından ibarətdir.Mətbuatın işi insani fikirləri yaymaq, insanların fikirlərinin inkişafınıtəkmilləşdirmək, mütləqiyyətin özbaşınalığının qabağını almaqdır. Demək olar ki,ümumi inkişaf və yüksəlişin qarşısını almaqda mətbuat azadlığının qarşısmıalmaqdan zərərli heç nə yoxdur. Bu da təbiidir. Belə olduqda mətbuat öz təlimtərbiyəvəzifəsini yerinə yetirə bilməz. Çünki deməli olduqlarını deyə bilməz,yazmalı olduqlarını yaza bilməz və öz məsuliyyətinin öhdəsindən gələ bilməz.Yunanıstan da, Afina və Sparta da mətbuat geniş yayılmadan əvvəl tamazad idi, hər yazıçı öz fikirlərini və qələminin məhsulunu bütün xalqa azad surətdəçatdıra bilərdi, təkcə rəsmi dinin və ümumi əxlaqın ziddinə olan yazılar qadağanidi. Allahın şəriki olduğunu iddia edən, Allahı danan, beləliklə də küfrə səbəb olan,ciddi məzhəbi tənqidlər yazılmış kitablar xalqın əxlaqına pis təsir göstərdiyi üçün ozaman yandırılır, müəlliflər isə ya qovulur, ya da məhkum edilirdilər. Beləliklə,yazı nəşr olunmazdan qabaq onu məhkum etmək üçün bir qayda yox idi. Yayılıbxalqın nəzərinə çatandan sonra o, müxalifət və iqtidarın ümumi mühakiməsinə tabeolmalı idi. Buna baxmayaraq, kitablar hədsiz dərəcədə sərbəst yazılırdı. Həttaməzhəbi qanun-qaydanın əsaslarını lağa qoyan, əxlaqa mənfi təsir edən yazılargeniş yayılırdı, heç yerdə onların qarşısını alıb dayandırmırdılar.164