Yüklə - Azərbaycan Tarixi Portalı

1914-cü ildə Haşım bəy Vəzirov Bakı Şəhər İdarə rəisinə "Məzəli" adlısatirik jurnalın nəşrinə icazə üçün ərizə təqdim edir. Həmin ilin oktyabr ayının 29-da artıq H.Vəzirova naşirlik şəhadətnaməsi verilir. Siyasi və yerli mövzulardakarikaturaların dərcinə də razılıq alan H.Vəzirov "Məzəli"ni Hacı İbrahimQasımovla birgə çıxarmışdı. İlk sayı 1914-cü ildə işıq üzü görən jurnal "Səda"mətbəəsində nəşr olunmuşdur. "Məzəli"nin üst-üstə 42 sayı çap olunmuşdur. 1914-cü ilin dekabr ayından 1915-ci ilin iyun ayınadək "Məzəli" H.Vəzirovun redaktornaşirliyiilə çıxmış, 1915-ci ilin iyunundan həmin ilin oktyabr ayına, yəni jurnalbağlananadək onun redaktoru H.İ.Qasımov olmuşdur.Jurnalda C.Cabbarlı, Əzim Əzimzadə, Əliqulu Qəmküsar, ƏliabbasMüznibi, Əbdülxaliq Yusif kimi publisistlər iştirak etmişlər.1915-1916-cı illərdə "Babayi-əmir" jurnalı da nəşr edilmişdi. Mətbuatda"zərərli istiqamətli" yazılarına görə Sibirə sürgün edilən Ə.Müznibi Romanovlarsülaləsinin üç yüz illiyi münasibətilə əfvə düşdükdən sonra 1913-cü ildə Bakıyaqayıdır və yeni mətbu orqanlar yaratmağa başlayır. Lakin sürgün həyatını nəzərəalan yerli çap orqanları onun qəzet təsis etməyinin qarşısını alır. Ə.Müznibi 1914-cü ildə bu işin çarəsini taparaq, fənd işlədib yaşca özündən böyük olan qardaşıƏbülfəz Mütəllibzadənin adına "Dirilik", 1915-ci ilin aprel ayından isə "Babayiəmir"adlı satirik jurnalı qeydiyyatdan keçirir. İlk sayında "Gəlmişəm" adlı başməqaləsində jurnal mətbuat aləminə gəlişini satirik tərzdə belə çatdırır: "Nəeləyim, dərd çox, yük ağır, qüvvət az, zülm çox, hümmət yox! Baş məqalədə jurnaldünya müharibəsindən yazacağını, alman qoşunlarının azğınlığını təsvir edəcəyiniqələmə alırdı. Alman imperatoru Vilhelmə müraciət edən məqalə müəllifi yazırdı:"Ey biinsaf Vilhelm. Sənin Allahın, peyğəmbərin, dinin, imanın yoxdurmu? Əgərsənin məqsədin yer almaqsa, tut düz dünyanı, gözünə girsin, daha heyvan kimiqoca və qarıları qırmaq, qızların namusuna toxunmaq, arvadların qarnını cırmaq,fəqir-füqəranın mal-əmlakını dağıtmaq, məbədlərini yandırmaq nə üçünüdür?"Mütərəqqi ədiblərin jurnalın ətrafına toplaşması və Ə.Müznibinintərcümeyi-halı yerli çar orqanlarının, Senzura Komitəsinin ciddi narahatlığınasəbəb olmuşdu. Qafqaz canişininin mülki işlər üzrə köməkçisi knyaz Orlovuncanişini G.S.Kovalyova yazdığı məxfi məktubunda deyilir: "Hörmətli cənabGeorgi Samolyoviç! Arayışı təqdim edərək Əlahəzrətdən Bakı şəhərində tatar(Azərbaycan) dilində çıxan "Babayi-Əmir" yumoristik jurnalının redaktorunuhüzurunuza çağırmağınızı, onun bahalığın hökm sürdüyü, əhalinin kasıbtəbəqəsinin maddi təminatında çatışmazlıqların açıq-aşkar şəkildə hiss olunduğubir vaxtda, əhalinin bir hissəsini digər hissəsinə qarşı qoyaraq jurnalın səhifələrindəaraqızışdırıcı məqalələr yerləşdirilməsinə yol verməməyinizi xahiş edirik".Jurnalda Cəfər Cabbarlı, Əliağa Vahidin felyetonları satirik şeirləri dərcolunmuşdur.116