Pokaż treść!

3.1 statystyka fonetyczna badanych poematówBadanie trzech wybranych poematów rozpoczęłam od analizy statystycznejwszystkich pojawiających się w nich głosek (w tym celu skorzystałam z programukomputerowego napisanego specjalnie na tę okoliczność). Uznałam, iż jest to nie tylepunkt wyjścia, ile niezbędny punkt odniesienia, który pozwoli właściwie zinterpretowaćzebrane dane liczbowe w kontekście badanych zjawisk oraz docelowo zjawiskoaliteracji na tle zaobserwowanych faktów fonologicznych. Analiza statystycznazatrzymuje się jednak tylko na zebraniu najpotrzebniejszych dla pracy danychliczbowych, bez uruchamiania aparatu logiczno-matematycznego i wyprowadzaniaskomplikowanych wzorów i ustalania dokładnych ułamków procentowych dlaposzczególnych kategorii, gdyż akurat dla celów moich analiz nie było to niezbędne.Na początek warto odnotować różnice objętościowe pomiędzy badanymidziełami: epos Lukrecjusza obejmuje 7381 wersów, a w nich 49041 słów, dziełoWergiliusza odpowiednio 9896 wersów i 63719 słów, poemat Owidiusza z kolei 11 990wersów oraz 78098 słów. 140 Wszystko to przy zachowanej maksymalnie liberalnejdefinicji słowa, obejmującej nie tylko wyrazy gramatyczne czy tekstowe, ale równieżwyrazy pomocnicze, tj. przyimki, spójniki, partykuły. Zostało już także wcześniejprzeliczone średnie zagęszczenie słów w wersie i okazało się dość wyrównaneu wszystkich trzech autorów, wahając się od 8,619 u Wergiliusza (bardzo zbliżonywynik 8,642 u Lukrecjusza) do 9,108 u Owidiusza. Na podstawie stworzonej bazydanych opracowany został liczbowy „profil wyrazowy”, uwzględniający słowa jakotzw. hasła słownikowe (ich formy podstawowe używane w rozmaitych kombinacjach)oraz słowa raz tylko jeden wypowiedziane, czyli tzw. hapax legomena. Zgodniez prawem Lotki, potwierdzonym badaniami przeprowadzonymi dziesięć lat późniejprzez Zipfa, „hapaksy” to połowa słów w każdym tekście używanych. Z danychwynika, że jest to bardzo bliskie prawdy, gdyż odpowiednio: u Lukrecjusza na 5675haseł słownikowych „hapaksy” stanowią 2488 przypadków (44% zaokrąglając do140 Dane te zaczerpnęłam ze strony www.perseus.tufts.edu, jako że bez stworzenia bardzoskomplikowanej bazy danych w przypadku typowego użytkownika komputera bez znacznegoprzygotowania informatycznego, samodzielne zebranie tego rodzaju informacji nie byłoby możliwe.Oczywiście, zapewne pojawiają się różnice pomiędzy poszczególnymi wydaniami tekstów, ale nie sądzę,żeby miały one istotne znaczenie, z dużą dozą pewności stwierdzić można, że mieszczą sięw dopuszczalnej granicy błędu statystycznego, która wynosi wg różnych autorów 2-3%.102