Pokaż treść!

I tak skoro głoska „s” wiedzie prym, domaga się w pewien sposób omówieniaw pierwszej kolejności, pojawia się w dwu lub więcej elementów liczącej aliteracjiprzeciętnie raz na 10 wersów każdego jednego poematu. Wymienić warto przykładyzawierające najwięcej tej głoski, nie tyle w sensie liczebności, ile dostrzegalnościw tekście. W poemacie Lukrecjusza znajduje się jedyny przypadek aliteracjiobejmującej aż 6 wyrazów w wersie i dotyczy on właśnie głoski „s”:De r. n. IV 606. saepe solet scintilla suos se spargere in ignis 170Mamy tu trzy aliteracje w pierwszym hemistychu, przed cezurą żeńską, wypełniające gobez reszty i trzy w drugim, który kończy się również aliteracyjnie, na „i”, co jeszczemocniej zaznacza ten wers w pamięci i wyobraźni słuchającego. Wrażenie sykujęzyków ognia wywołuje sygnał semantyczny, jakim jest wyrażony explicite w tekścieogień (ignis) oraz iskra (scintilla). Obok pierwszego szeregu aliteracyjnego z udziałemgłoski „s” jest i drugi, w którym dominuje głoska „i” – od dawna i powszechniekojarzona z nikłością, małością, krótkim trwaniem 171 , w tym wersie w liczbie pięciu,w tym dwa razy w nagłosie i dwukrotnie zbiegająca się z akcentem metrycznym. Jest tociekawa sytuacja, ponieważ w wersie jest 8 głosek „s”, co, jak wiadomoz zarysowanego przez mnie w rozdziale drugim zagadnienia sygmatyzmu, częśćbadaczy nie uważa za nic nadzwyczajnego, tu jednak fakt wysunięcia aż 6 identycznychdźwiękowo elementów na początek wyrazu, daje efekt bardzo mocny. Zbieg dwóch„s” na granicy kolejnych wyrazów suos se dodatkowo wzmaga ekspresję i potęgujesłyszalny w uszach syk kojarzony w sposób naturalny z sykiem płonącego ognia. Innymprzykładem na skojarzenia głoski „s” z pożarem jest to miejsce:De r. n. V 608-609: quo genus interdum segetes stipulamque videmusaccidere ex una scintilla incendia passim.Głoska “s” 172 jako wielofunkcyjna gramatycznie ma równie bogate repertoriumskojarzeń o walorze dźwiękonaśladowczym, umiejscowiona w wyrazach170 Nie jest łatwą sztuką jednoznacznie zasygnalizować graficznie pojawiające się zjawiska aliteracyjne,ponieważ najczęściej kilka ich typów jednocześnie wystepuje nawet krótkim fragmencie i dlatego, abyuniknąć niejasności, każdorazowo będę starała się czynić objaśnienia, co w danym fragmenciezaznaczyłam pogrubieniem , a co kursywą czy podkreśleniem.171 Dodałabym, że nawet swoim kształtem, tą cieniutką krótką laseczką, sprawia wrażenie wizualniemałej, mniejszej od pozostałych liter.172 Każda kolejno omawiana głoska będzie zaznaczana pogrubieniem, zaś kursywą - cząstki wyrazowepowtarzające się dwa lub więcej razy w bliskim sąsiedztwie, pogrubienie oznacza sylabę akcentowanąmetrycznie, podkreśleniem zaznaczyłam rymy właściwe (w tym konkretnym wypadku wspomagającealiterację pod akcentem metrycznym głoski „i”).124