Pokaż treść!

Spółgłoska „p” zwarta, mocna, silnie angażująca wargi przy wymawianiu,nasuwała kilka możliwych skojarzeń: m. in. sugestywnie naśladowała uderzanie stóppodczas tańca, jak w tym wersie Aen. VI 644: pars pedibus plaudunt i u Lukrecjusza:De r. n. V 1402: duriter et duro terram pede pellere matrem (wzmocnione dodaniemaliteracji z udziałem głosek ‘d’ i ‘r’ oraz cząstki -ter) albo tętent końskich kopyt w tymznanym wersie Aen. VIII 596: quadrupedante putrem sonitu quatit ungula campum..Głoska „l” (skądinąd płynna - liquida) zawsze przyjemnie była przez Rzymiankojarzona i pojawiała się w kontekstach płynności wody lub obowiązkowow zestawieniu z „płowym” (flavum) miodem, delikatności, tchnienia wiatru, np.:De r. n. V 949-50: fluenta // lubrica proluvie larga lavere umida saxa super viridistillantia musco…, V 500-2, nieraz w połączeniu z głoską ‘f’: De r. n. II 559:subdola 175 cum ridet placidi pellacia ponti; Met. I 112: flavaque de viridi stillabant ilicemella; podobnie Aen. I 432: liquentia mella; Aen. I 86: vastos volvunt ad litora fluctus;Aen. I 147: levibus perlabitur undas; De r. n. V 575: lunaque … loca lumine lustrans;Aen. I 691-3: … dea tollit in altos // Idaliae lucos, ubi mollis amaracus illum // floribuset dulci adspirans complectitur umbra; dźwięk wiatru bywa też kojarzony z głoską “v”:III 494: ventorum validis fervescunt viribus undae. Głoska „l” podobnie jak w językugreckim (czasowniki laleo, lalia, lego) kojarzona była w łacinie z działaniem języka,z mówieniem, gadatliwością 176 itp. cechami, gdyż podczas jej wymawiania język jesttym elementem aparatu mowy, który angażowany jest w maksymalnym stopniu:De r. n. V 1067: at catulos blande cum lingua lambere temptant – opis lizaniaszczeniaków przez matki (sygnał semantyczny lingua). Głoska “l” w połączeniu zeszczególnymi dźwiękowymi właściwościami „ciemnego u” mogła się kojarzyćz wyciem wilków: Aen. VII 18: …ac formae magnorum ululare luporum.Niezgłoskotwórczego „v” dotyczy też wers, w którym aliterowana jest ona inicjalnie ażczterokrotnie: De r. n. V 993: viva videns vivo sepeliri viscera busto, przez badaczyinterpretowany jako odgłos zwierzęcia niemal dławiącego się naprędce połykanązdobyczą 177 . A propos naśladowania odgłosów zwierząt, bardzo udana czystaonomatopeja w wersie 1071 ks. V De r .n.: et cum deserti baubantur in aedibus, autcum, opisująca jak to na chwilę pozostawione samym sobie szczeniaki szczekają175 Jak widać nieraz wyróżniam pogrubieniem nie tylko poszczególne głoski, ale i samogłoski imtowarzyszące, tworzące sylaby, często powtarzają się bowiem właśnie całe sylaby, szczególniewyraziście zaznaczające się w tekście, gdy umieszczone pod akcentem metrycznym.176 Por. znany z pieśni Horacego „przypadek” Lalage: Od. I 22, 23-4: Dulce ridentem Lalagen amabo //Dulce loquentem.177 Por. J. Marouzeau, Pogadanki o łacinie, Lwów 1930, 38.128