Pokaż treść!

porządku wyrazów, a wymagający częstokroć dodatkowej interpretacji semantycznej. Celoweukłady głoskowych współbrzmień ujawniać bowiem mogą ukryte lub ustanawiać nowesemantyczne więzi między określonymi słowami (paronomazja, figura etymologiczna,kalambur, gra słów). Charakterystyczne brzmieniowe jakości wielowyrazowych fragmentówwypowiedzi zyskiwać mogą (zazwyczaj w związku z ogólnym jej znaczeniem) walorydźwiękonaśladowcze (onomatopeja) lub stylizacyjne (stylizacja brzmieniowa). Przypisywaneim bywają różne znaczenia o charakterze symbolicznym (symbolizm dźwiękowy) jakobrzmieniowym ekwiwalentom innych jakości zmysłowych (synestezja) oraz odpowiednikompewnych stanów emocjonalnych.”Z kolei w Encyklopedii językoznawstwa ogólnego pod red. KazimierzaPolańskiego znajdujemy inną, bardzo zwięzłą definicję instrumentacji głoskowejautorstwa Zygmunta Saloniego: „W poetyce świadome ukształtowanie warstwybrzmieniowej (głoskowej) utworu literackiego. W rozumieniu szerszym do i. g. zalicza sięrównież rozmieszczenie constant brzmieniowych wiersza (np. rymu), w węższym – ograniczasię ją do towarzyszących zjawisk brzmieniowych, zwłaszcza do częstszego używaniaokreślonych głosek lub ich ciągów niż w tekstach neutralnych. Do i. g. zalicza się także takiezjawiska fonetyczne w utworze literackim, jak onomatopeje, eufonia, homofonia, aliteracja.”Jako szczególnego rodzaju ciekawostkę odnotowuję w tym miejscu fakt, któryod razu zwrócił moją uwagę, że niezmiernie ważny termin, jakim jest aliteracja, zostałzamieszczony na samym końcu tejże definicji, w ramach swego rodzaju pojęćpowiązanych. Podkreślone to zostało dodatkowo przez Z. Saloniego użyciem słowa„także”, co w pewnej mierze jeszcze bardziej oddaliło pojęcie aliteracji od zjawiskai istoty instrumentacji dźwiękowej, zupełnie jakby autor tego hasła z jednej strony niewłączał wspomnianych onomatopei, eufonii, homofonii oraz aliteracji do zasadniczegotrzonu zjawiska, jakim jest instrumentacja dźwiękowa, a z drugiej wiązał zagadnieniaz tej dziedziny przede wszystkim z efektami dźwiękonaśladowczymi, powtórzeniamisylabicznymi, a zjawisko aliteracji traktował jako mniej istotne, mniej zauważalnew tekście, wręcz poboczne.Wybitna badaczka Lucylla Pszczołowska 83 , autorka kilku prac z zakresupowtarzalności dźwiękowej w poezji polskiej, już na pierwszej stronie jednegoz największych swoich dzieł, pod wiele mówiącym tytułem Instrumentacja dźwiękowa,w pierwszych słowach daje krótką a jakże treściwą podstawową jej definicję:”Instrumentacja dźwiękowa jest jednym z przejawów realizacji zasady powtarzalności,83 L. Pszczołowska, Instrumentacja dźwiękowa, w: Poetyka. Zarys encyklopedyczny, Dział II, Tom II,Wrocław 1977, 5.58