Pokaż treść!

3.2 powtórzenia leksykalne i głoskowe, możliwe efekty onomatopeiczneW podrozdziale poprzednim przedstawiłam charakterystykę głoskowązaobserwowaną w badanych poematach i moją koncepcję profili aliteracyjnychwybranych przez poetów, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji, gdy frekwencjagłoski w systemie jest wyraźnie różna od frekwencji aliteracyjnej. Płaszczyznymorfologicznej, ze względu na bezmiar i stopień komplikacji tematu, omawiać się niepodejmuję, przechodząc od razu na płaszczyznę leksykalną, co będzie wstępem doprzeglądu poszczególnych głosek i ich funkcji zaobserwowanych w poszczególnychtekstach. Tu przypomnę jedynie, że punktem wyjścia dla niniejszych analiz jestdefinicja aliteracji sensu largo, z założeniem przyjętym w rozdziale drugim, że rdzeńsłowa złożonego również podlega klasyfikacji jako element figury aliteracyjnej.Nieraz spotkałam się w pracach, bardziej lub mniej szczegółowych (choćdotyczy to raczej tych drugich), że nie powinno się dopuszczać aliteracji dwóchidentycznych, krótkich, jednosylabowych słów, jakimi są przyimki, spójniki, partykuły,negacje wielokrotnie użyte w obrębie jednego lub dwóch sąsiednich wersów, ponieważsą one jedynie rodzajem „waty metrycznej” wypełniającej dany fragment tekstu i niemają żadnej szczególnej roli do odegrania, że są to tzw. aliteracje niezamierzone lubwręcz określane jako czysto przypadkowe. Raz jeszcze powtórzę, że w odniesieniu dotekstu poetyckiego, a z takimi i wyłącznie takimi mamy tu do czynienia, takakwalifikacja nie ma zastosowania, ponieważ wszystko, co w tekście się znajdujei dokładnie w tym miejscu, w którym nam się uwidacznia, jest rezultatem wcześniejzałożonego planu, świadomym wyborem i wynikiem artystycznego zamysłu poety.Ponadto niektórzy badacze, np. słowacki językoznawca T. Mistrik 154 zauważają, żepoezja – ze względu na silną spójność tekstu – wykorzystuje przede wszystkim spójniki,przyimki, rzeczowniki, zaimki, a zatem środki językowe sprzyjające subiektywizacjitematu, mowa potoczna dla kontrastu charakteryzuje się bardzo dużym udziałemczasowników i zaimków 155 . To, że najczęściej pojawiającymi się słowami są jednoidwusylabowe, jest po pierwsze spowodowane działaniem określonych prawjęzykowych, których istnienia nie sposób zaprzeczyć, a po drugie ewidentną łatwościązastosowania w ramach wierszowej struktury stychicznej, jaką jest właśnie heksametr154 Autor artykułu Matematiko-statisticzeskije metody v stilistikie, „Voprosy Jazykoznanija” 3, 1967.155 Podaję za J. Sambor, Op. Cit., 228.111