Pokaż treść!

który poza tym, że szczególnie chętnie, niemal wers po wersie posługiwał się aliteracjąi z jej pomocą tworzył niezwykle sugestywne dźwiękowe figury o zabarwieniuonomatopeicznym, wprowadzał do swojego poematu również różne odmiany grysłownej. Było to jak gdyby praktycznym wypełnieniem jego nauki, wyrażonejw końcowej części pierwszej księgi poematu De rerum natura I 823-827 oraz 907-914:quin etiam passim nostris in versibus ipsis 230multa elementa vides multis communia verbis,cum tamen inter se versus ac verba necessestconfitea{re et re et} sonitu distare sonanti.iamne vides igitur, paulo quod diximus ante,permagni referre eadem primordia saepecum quibus et quali positura contineanturet quos inter se dent motus accipiantque,atque eadem paulo inter se mutata creareignes et lignum? quo pacto verba quoque ipsainter se paulo mutatis sunt elementis,cum ligna atque ignes distincta voce notemus.Sens tych fragmentów jest bardzo czytelny: różne słowa powstają z tych samych liter,podobnie jak różne rzeczy zbudowane są z tych samych atomów, a jest to tym bardziejpodziwiania godne, że zasób liter jest bardzo niewielki, a liczba słów z nich powstałychwprost ogromna; jeśli więc zmieni się kolejność liter – powstaną nowe słowa, tak jakzmieniając ułożenie atomów zmieniają się właściwości rzeczy i w tekście przykład:ligna i ignes, drewna i ognie, dzięki obecności tych samych głosek, na dodatekułożonych w tym samym porządku, bardzo podobne brzmieniowo. Powyższy fragmentpoprzedza szalenie ciekawy wers 901:„scilicet et non est lignis tamen [insitus ignis]”gdzie po raz pierwszy pojawia się zestawienie drewna i ognia, w postaci tym razemczystej paronomazji. Gra słów została osiągnięta poprzez zestawienie różniących siępod względem gramatycznym i semantycznym form wyrazów, z których druga jestjakby echem pierwszej, choć pozbawiona nagłosowego ”l”, to brzmieniowo łudząco do230 Pogrubieniem zaznaczam aliteracje trzygłoskowe, inicjalne pogłębione, czyli homoeoarctony,kursywą zaś wyrazy, które są powtórzeniami leksykalnymi.156