Pokaż treść!

jej głoskowej kompozycji i intensyfikowaniu określonych dźwięków języka. Nasileniefunkcji instrumentacyjnej zależy od nagromadzenia aliteracyjnych powtórzeń na pewnejprzestrzeni tekstu oraz od ich zestrojenia z instrumentacją wewnątrzwyrazową i rymem.Funkcja semantyczna polega na uwydatnianiu więzi znaczeniowych międzyupodobnionymi brzmieniowo i w ten sposób wyodrębnionymi słowami; jako zabiegsemantyczny a. działa tak jak inne rodzaje paronomazji. Warunkiem wystąpieniafunkcji wierszotwórczej jest stabilizacja aliteracyjnych powtórzeń i powiązanie ichz budową wersu. W takiej postaci, spajając dwa pojedyncze wersy lub zdaniaw jednostkę wyższego rzędu, stały się one podstawą tzw. wiersza aliteracyjnegowystępującego w najstarszej poezji germańskiej, angielskiej, irlandzkieji skandynawskiej. Jako sporadyczny efekt brzmieniowy a. stosowana jest w całej poezjieuropejskiej, nie wyłączając antycznej poezji greckiej i rzymskiej, stosunkowow dużym nasileniu wystąpiła w poezji łacińskiej wczesnego średniowiecza, np.u Fortunatusa, VI w., i Virgiliusa Marona, VII w. (aequidicium). W poezji polskiejodegrała szczególnie dużą rolę w poetyckich eksperymentach futurystów (futuryzm),dość często spotykana we współczesnym wierszu wolnym, uwydatnia jego poetyckąorganizację i wewnętrzną spoistość. 2. to samo co instrumentacja głoskowa.”Jest to bez wątpienia definicja poszerzona, a więc definicja aliteracji sensulargo, która jest odmianą instrumentacji dźwiękowej (głoskowej), obejmująca swymzakresem zasadniczo aliterację inicjalną, do której odnosi nas etymologia tego pojęcia,łacińskie „ad litteram” (tłumaczone zwykle jako „nawracanie do litery/głoski”, tej samejgłoski), ale też nie wykluczająca szeregu innych zjawisk, jak np.: paronomazja. To, cojest szczególnie ciekawe, to końcówka tej definicji, a dokładniej drugie możliwe użycieterminu aliteracja: „to samo co instrumentacja głoskowa”, które praktycznie zrównujeze sobą te dwa pojęcia. Takie samo stwierdzenie napotkać można również wewspomnianej wcześniej pracy Lucylli Pszczołowskiej, z dodaniem istotnej uwagi, żealiteracja dotyczyć może każdego miejsca w wyrazie, a nie wyłącznie jego początku,jak to się w dawniejszych pracach, wręcz zwyczajowo już przyjęło. Badaczka dodajew przypisie do tego fragmentu pracy 84 , że takie właśnie pojmowanie aliteracji znaleźćmożna między innymi w szanowanej za wszechstronne ujęcie zagadnień Encyclopaediaof Poetry and Poetics, pod red. A. Praemingera, wydanej w Princeton w 1965 roku.Moje zastrzeżenia budzi jedynie sformułowanie: „Jako sporadyczny efektbrzmieniowy a. stosowana jest w całej poezji europejskiej, nie wyłączając antycznej84 Zob. Op. Cit., 21, przypis 1.60