Pokaż treść!

wierszy tworzonych od średniowiecza począwszy aż do współczesnych. Ale czy takbyło czy też nie, obecność aliteracji, w tym rymu ujmowanego jako forma aliteracjiw wierszu, decyduje w znacznym stopniu o wrażeniach słuchowych odbieranych w tokupercepcji poezji i w tym przejawia się pierwsza i najważniejsza jej funkcja:ornamentacyjna. Aliteracja stanowi ozdobę wypowiedzi samą w sobie, może teżw sposób sugestywny przywoływać inne dźwięki, wrażenia i skojarzenia za pomocąwarstwy brzmieniowej tekstu. Są to najczęściej dźwięki pozajęzykowe, związane ześrodowiskiem naturalnym, przy czym skojarzenia są tym silniejsze, im większa jestzgodność imitacyjna, a powtarzalność obejmuje sekwencje głosek lub sylab a nie tylkogłoski pojedyncze, choć w każdym przypadku wiele zależy od ich rozmieszczenia.Funkcjonalnie można tu wyróżnić tzw. onomatopeje właściwe oraz wyrazyonomatopeiczne.Efekty onomatopeiczne mogą wywoływać aliteracje różnego typu. Aby jednaktakowy efekt mógł powstać, konieczna jest obecność sygnału wywoławczego, który naślad konkretnego efektu może naprowadzać, a stanowi go zaistnienie przynajmniejjednego wyrazu mogącego sugerować treści dźwiękowe w zespole objętym figurąaliteracyjną. Bez takiego semantycznego kontekstu samo tylko powtórzenie dźwiękujako takiego nie jest na ogół w stanie spowodować wyraźnych asocjacji u odbiorcy,nieraz powodując tylko niepotrzebne nieporozumienia, bo dla przykładu zwiększonaczęstość głoski „s” w jakimś fragmecie tekstu, może jednej osobie kojarzyć sięz szumem wody, innej z szelestem liści, a dopiero np. obecny w tekście wąż i łączonyz nim niemal automatycznie syk jako jego charakterystyczny dźwięk + częstośćw danym fragmencie tekstu wiązanej z sykiem głoski „s”, faktycznie powodujeu słuchającego wrażenie onomatopeiczne. Najczęściej bowiem skojarzenie wyrazuz dźwiękiem zawdzięczamy nie tyle samej jego strukturze fonetycznej, ale znaczeniu,jakie ze sobą niesie. Pewną rolę, zasadniczo dodatkową, ale wcale niemałą, mogąodgrywać specyficzne cechy artykulacyjne głosek w wyrazach objętych aliteracją, np.:doznanie odczuwane podczas wymawiania głoski „l”, że jest „miękko i mokro”,spowodowane znacznym udziałem języka w akcie mowy, skojarzenia z fizycznieodczuwaną wilgotnością, sprawiają, że „l” okreslane jest wprost jako „miękkiei mokre”. Może więc nasuwać skojarzenia z wilgocią, wodą, płynami, ze łzami naprzykład, szczególnie silne w sytuacji, gdy ogólna wymowa tekstu nastraja smutkiemi zawiera konkretne wyrazy opisujące to uczucie lub samą czynność płaczu, łkania, żalu(jak widać w polskich słowach jest i „l” i podobne do niego „ł”, a w łacińskich „l”:85