Pokaż treść!

wypowiedzi wyrazu, poliptoton klasyfikowany jest nieraz jako jedna z odmianparonomazji 85 , o której będzie mowa nieco niżej, przy okazji mniej częstych podwzględem frekwencji 86 , za to szczególnie efektownych form aliteracyjnych.Z anaforą w sposób szczególny związane jest pojęcie paralelizmu, o którymwarto również wspomnieć, gdyż odnosi w linii prostej do zasady powtarzalności.Skorzystam z obszernej definicji jaka podaje Słownik terminów literackich: „Paralelizm- rodzaj powtórzenia: wprowadzenie w ciągu wypowiedzi elementów pod jakimśwzględem analogicznych, podobnie zbudowanych, realizujących wspólny schemat,równoległych pod względem formalnym lub znaczeniowym. Uznawany jest zanajbardziej elementarny chwyt twórczości słownej – zarówno z racji swej pierwotności(odgrywa wielką rolę w literaturze ludowej i znany jest najbardziej archaicznymtradycjom poetyckim), jak i uniwersalności (do p. daje się sprowadzić szeregzasadniczych wyznaczników języka poetyckiego). P. występować może w obrębiekażdego poziomu organizacji wypowiedzi. W warstwie brzmieniowej napowtarzalności analogicznych i uznanych za równoważne elementów opiera się rytmi instrumentacja (zwłaszcza rym). Przejawem p. intonacyjnego jest ekwiwalencjawersów stanowiąca główny czynnik struktury wierszowej, szczególnie w wierszuwolnym; w prozie rytmicznej i w wierszu regularnym p. intonacyjny wsparty bywanajczęściej p. syntaktycznym, który opiera się na identyczności lub podobieństwiebudowy zdań czy zespołów zdaniowych.”Jak widać paralelizm ściśle wiąże się z zasadą powtarzalności, a może miećwymiar nie tylko leksykalny czy brzmieniowy, ale i syntaktyczny – szczególnie odnosisię to do czasowników i rzeczowników o zgodnych zakończeniach fleksyjnych, któreprzechodzą de facto w rym, zewnętrzny, dotyczący końców wersów lub wewnętrzny,o ile taka powtarzalność jest zorganizowana na zasadzie odpowiedniości metrycznej,w podobnej lokalizacji w obrębie wersu lub kilku wersów ze sobą sąsiadujących. Wiążesię to więc ściśle z kwestią rymu jako jednego z przejawów powtarzalnościbrzmieniowej, szczególnie skomplikowaną, gdy dotyczy poezji starożytnej. Nie mamybowiem wyraźnych świadectw na to, że rym był elementem wprowadzanym celowo,składnikiem o podstawowym znaczeniu dla twórczości poetyckiej. Wręcz przeciwnie,85 Por. Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Warszawa 1988, 375.86 Mam tu na myśli przede wszystkim frekwencję w czasach antycznych, obecnie paronomazja przeżywaprawdziwy renesans, stanowiąc bardzo nośny i efektywny środek artystycznego wyrazu używanypraktycznie i co więcej skutecznie dla celów reklamy, np.: „coś na ziąb” odnoszące do powszechnieznanego „coś na ząb”. Pisał o tym w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku K. Ajdukiewicz w Zarysielogiki, Warszawa 1958, 71.63