Pokaż treść!

ogów z nabożnym szacunkiem, prosząc o urodzaj i zdrowie dla rodziny (co najczęściejbyła rolą ojca rodziny, pater familias.) Warto tu wspomnieć wersy zachowanew najstarszym dziele prozy łacińskiej De agricultura (fragm.. 141) autorstwa KatonaStarszego, którym rytmiki przydają użyte aliteracje i parzyste wyliczenia słów,w odniesieniu do których stwierdza P. Lejay 30 , że były wręcz „obowiązkowymielementami starego italskiego carmen”:uti tu morbos visos invisosqueviduertatem vastitudinemqueuti tu fruges frumenta vineta virgultaquegrandire beneque evenire siris,siris, pastores pecuaque salva servassisZnana jest też często pojawiająca się w łacińskich tekstach formuła: quod felix faustumfortunatumque siet, o randze oficjalnej formuły państwowej, z silnie zarysowanątrzykrotną aliteracją głoski f.Całe sekwencje wyrazów aliterowanych można obserwować w napisachnagrobnych. Przykładem takiego epitafu może być bardzo znany czterowiersz,przypisywany pierwszemu rzymskiemu poecie, Newiuszowi:Immortales mortales si foret fas flereFlerent diuae Camenae Naeuium poetam,Itaque postquam Orcko traditus thesauroObliti sunt Romae loquier lingua Latina.W najstarszej poezji łacińskiej aliteracja typu inicjalnego była bardzo częstai stanowiła jeden z elementów organizujących wiersz, stanowiąc podporę dla rytmu.Z kolei homoeoteleton, odmiana aliteracji typu wygłosowego, dzisiaj przez częśćbadaczy określanego mianem rymu, również obecna w dawnych łacińskich carmina,była tą strukturą metryczną, która, jak się wydaje, na terenach italskich poprzedzałahistorycznie pojawienie się metrów greckich. 31 Śledząc zachowane fragmenty30 Por. P. Lejay, Histoire de la litterature latine. Des origines a Plaute, Paris 1925, 145.31 Takie twierdzenie autorstwa wybitnego niemieckiego badacza K. Polheima, zawarte w jego głównymdziele Lateinische Reimprosa, Berlin 1925, przekazuje A. Ronconi w artykule Alliterazione e ritmo,„Studi Italiani di FilologiaClassica” 15, 1938, 297.24