02.01.2015 Views

El legado de la verdad: La justicia penal en la transición peruana

El legado de la verdad: La justicia penal en la transición peruana

El legado de la verdad: La justicia penal en la transición peruana

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Eduardo Vega Luna<br />

que aportan elem<strong>en</strong>tos sustanciales al proceso <strong>p<strong>en</strong>al</strong> y <strong>de</strong>vuelv<strong>en</strong> <strong>la</strong> expectativa<br />

a <strong>la</strong>s víctimas <strong>en</strong> <strong>la</strong> acción <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>justicia</strong>.<br />

De esta forma, el sistema <strong>de</strong> <strong>justicia</strong> peruano <strong>en</strong>fr<strong>en</strong>ta, una vez más,<br />

el <strong>en</strong>orme reto <strong>de</strong> investigar y sancionar a los responsables <strong>de</strong> graves vio<strong>la</strong>ciones<br />

<strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos humanos cometidas <strong>en</strong> el pasado. Durante los<br />

años <strong>de</strong> viol<strong>en</strong>cia, <strong>la</strong> <strong>justicia</strong> <strong>peruana</strong> fue inefici<strong>en</strong>te para juzgar estos casos.<br />

<strong>La</strong> <strong>de</strong>sidia <strong>en</strong> <strong>la</strong>s investigaciones, el tras<strong>la</strong>do <strong>de</strong> compet<strong>en</strong>cia a <strong>la</strong> <strong>justicia</strong><br />

militar y, posteriorm<strong>en</strong>te, <strong>la</strong> promulgación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s leyes <strong>de</strong> Autoamnistía<br />

<strong>de</strong> 1995, g<strong>en</strong>eraron un clima <strong>de</strong> impunidad bastante g<strong>en</strong>eralizado.<br />

No se trata <strong>de</strong> promover ni ava<strong>la</strong>r actos <strong>de</strong> v<strong>en</strong>ganza o <strong>de</strong> persecución<br />

indiscriminada contra personas inoc<strong>en</strong>tes, como han seña<strong>la</strong>do algunos<br />

políticos y militares. Se trata <strong>de</strong> dar paso naturalm<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> <strong>justicia</strong><br />

<strong>p<strong>en</strong>al</strong> para que sea el<strong>la</strong> <strong>la</strong> que establezca <strong>la</strong>s responsabilida<strong>de</strong>s específicas<br />

sin presiones <strong>de</strong> ningún tipo.<br />

Lo que sí resultaría inaceptable es que se pret<strong>en</strong>da impedir cualquier<br />

investigación <strong>p<strong>en</strong>al</strong> como se hizo <strong>en</strong> el pasado por medio <strong>de</strong> <strong>la</strong>s leyes <strong>de</strong><br />

Autoamnistía. <strong>La</strong> s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> Corte Interamericana <strong>de</strong> Derechos Humanos<br />

<strong>en</strong> el caso Barrios Altos hace inviable cualquier obstáculo a <strong>la</strong> <strong>la</strong>bor<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>justicia</strong>.<br />

<strong>El</strong> pres<strong>en</strong>te texto pres<strong>en</strong>ta un ba<strong>la</strong>nce <strong>de</strong> los avances y <strong>de</strong>fici<strong>en</strong>cias<br />

observados <strong>en</strong> <strong>la</strong> judicialización <strong>de</strong> los casos investigados por <strong>la</strong> CVR,<br />

<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> más <strong>de</strong> dos años <strong>de</strong> concluida su <strong>la</strong>bor. En lo sustantivo se recoge<br />

el Informe Def<strong>en</strong>sorial N. o 97, A dos años <strong>de</strong> <strong>la</strong> CVR, e<strong>la</strong>borado por<br />

<strong>la</strong> Def<strong>en</strong>soría <strong>de</strong>l Pueblo <strong>de</strong> Perú, <strong>en</strong> cuya investigación y e<strong>la</strong>boración he<br />

participado.<br />

1. Avances <strong>en</strong> el proceso <strong>de</strong> judicialización <strong>de</strong> crím<strong>en</strong>es contra<br />

los <strong>de</strong>rechos humanos <strong>en</strong> el Perú<br />

Hasta diciembre <strong>de</strong> 2005, <strong>en</strong> que se escribe este texto, el hecho más significativo<br />

es <strong>la</strong> <strong>de</strong>t<strong>en</strong>ción <strong>de</strong>l ex presi<strong>de</strong>nte Alberto Fujimori <strong>en</strong> Chile<br />

luego <strong>de</strong> su sorpresivo arribo a <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> Santiago. <strong>El</strong>lo ha originado<br />

que <strong>la</strong>s autorida<strong>de</strong>s <strong>peruana</strong>s actú<strong>en</strong> <strong>de</strong> manera rápida para poner <strong>en</strong><br />

marcha el proceso <strong>de</strong> extradición. <strong>El</strong> ex mandatario <strong>en</strong>fr<strong>en</strong>ta 22 procesos<br />

<strong>p<strong>en</strong>al</strong>es <strong>en</strong> el Perú, 12 <strong>de</strong> los cuales ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> actualidad pedidos <strong>de</strong><br />

extradición ante <strong>la</strong>s autorida<strong>de</strong>s chil<strong>en</strong>as, referidos <strong>en</strong> su mayoría a acusaciones<br />

por casos <strong>de</strong> corrupción.<br />

106

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!