El legado de la verdad: La justicia penal en la transición peruana
El legado de la verdad: La justicia penal en la transición peruana
El legado de la verdad: La justicia penal en la transición peruana
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>La</strong> responsabilidad <strong>p<strong>en</strong>al</strong> <strong>de</strong> los ag<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>l Estado<br />
Sin embargo, una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s imputaciones más graves que <strong>en</strong>fr<strong>en</strong>ta el ex<br />
mandatario es <strong>la</strong> presunta comisión <strong>de</strong> crím<strong>en</strong>es contra los <strong>de</strong>rechos humanos<br />
<strong>en</strong> los casos <strong>La</strong> Cantuta y Barrios Altos. En estos casos, <strong>la</strong>s autorida<strong>de</strong>s<br />
judiciales <strong>peruana</strong>s vi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>ndo un prolongado juicio contra<br />
los integrantes <strong>de</strong>l grupo Colina, <strong>en</strong> el cual se ha recabado evi<strong>de</strong>ncia<br />
sustantiva sobre <strong>la</strong> exist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> este grupo y su estructura <strong>de</strong> mando, sobre<br />
sus integrantes y respecto <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to que habría t<strong>en</strong>ido el ex mandatario<br />
<strong>de</strong> sus activida<strong>de</strong>s ilícitas. Correspon<strong>de</strong> <strong>en</strong>tonces que <strong>la</strong>s pruebas<br />
que vincu<strong>la</strong>n al ex mandatario con los crím<strong>en</strong>es <strong>de</strong> <strong>La</strong> Cantuta y Barrios<br />
Altos sean minuciosam<strong>en</strong>te expuestas <strong>en</strong> los cua<strong>de</strong>rnos <strong>de</strong> extradición, 1<br />
que permitan su regreso al Perú para el juicio correspondi<strong>en</strong>te. Los resultados<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> extradición aún están por verse y <strong>en</strong> el<strong>la</strong> ti<strong>en</strong><strong>en</strong> una <strong>la</strong>bor <strong>de</strong>cisiva<br />
el Po<strong>de</strong>r Judicial y <strong>la</strong> Procuraduría Ad Hoc.<br />
Sin duda, el proceso <strong>de</strong> extradición <strong>de</strong> Alberto Fujimori ha trastocado<br />
<strong>la</strong> ag<strong>en</strong>da nacional <strong>de</strong> los próximos meses, más aún <strong>en</strong> el contexto <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong>s elecciones presi<strong>de</strong>nciales <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2006. Sin embargo, al <strong>la</strong>do <strong>de</strong>l<br />
caso Fujimori exist<strong>en</strong> otros casos <strong>en</strong> los cuales <strong>la</strong> <strong>justicia</strong> <strong>peruana</strong> ha mostrado<br />
avances <strong>en</strong> el juzgami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> vio<strong>la</strong>ciones <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos humanos,<br />
los cuales se <strong>de</strong>tal<strong>la</strong>n a continuación.<br />
1.1. Veintidós casos <strong>de</strong> vio<strong>la</strong>ciones <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos humanos<br />
investigados por <strong>la</strong> CVR ti<strong>en</strong><strong>en</strong> proceso <strong>p<strong>en</strong>al</strong> abierto<br />
Uno <strong>de</strong> los avances más significativos <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> 28 meses <strong>de</strong> concluida<br />
<strong>la</strong> <strong>la</strong>bor <strong>de</strong> <strong>la</strong> CVR es el número importante <strong>de</strong> casos judicializados. De<br />
los 47 casos investigados por <strong>la</strong> CVR, 22 ti<strong>en</strong><strong>en</strong> proceso <strong>p<strong>en</strong>al</strong> abierto<br />
ante diversas instancias <strong>de</strong>l Po<strong>de</strong>r Judicial y otros 24 casos aún se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran<br />
<strong>en</strong> investigación preliminar ante el Ministerio Público, por lo<br />
que es necesario acelerar tales investigaciones. Finalm<strong>en</strong>te un caso —matanza<br />
<strong>de</strong> campesinos <strong>en</strong> Socos— se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra <strong>en</strong> ejecución <strong>de</strong> s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>cia<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> antes <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>la</strong>bor <strong>de</strong> <strong>la</strong> CVR.<br />
De los 22 casos con proceso abierto, 21 atribuy<strong>en</strong> responsabilidad a<br />
ag<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>l Estado, y 1 a <strong>la</strong> agrupación terrorista S<strong>en</strong><strong>de</strong>ro Luminoso (caso<br />
Masacre <strong>de</strong> Lucanamarca).<br />
1<br />
Sobre <strong>la</strong>s características <strong>de</strong>l proceso <strong>de</strong> extradición pue<strong>de</strong> consultarse el ilustrativo artículo <strong>de</strong> GA-<br />
MARRA, Ronald. «<strong>La</strong> extradición <strong>de</strong>l fujitivo Fujimori». I<strong>de</strong>ele, N. o 174, 2005, pp. 14-17. Lima.<br />
107