El legado de la verdad: La justicia penal en la transición peruana
El legado de la verdad: La justicia penal en la transición peruana
El legado de la verdad: La justicia penal en la transición peruana
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ronald Gamarra<br />
Montesinos Torres, Hermosa Ríos y Martín Rivas con <strong>la</strong>s imputaciones<br />
directas <strong>de</strong> los tres militares antes nombrados.<br />
Estando a <strong>la</strong> trasc<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia y consecu<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> conclusión<br />
anticipada expedida por <strong>la</strong> magistratura anticorrupción, no sorpr<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
que los abogados <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa hayan, previam<strong>en</strong>te, formu<strong>la</strong>do<br />
oposiciones a esta, y posteriorm<strong>en</strong>te, pres<strong>en</strong>tado impugnaciones a el<strong>la</strong>.<br />
<strong>La</strong>s primeras fueron rechazadas por <strong>la</strong> Primera Sa<strong>la</strong> P<strong>en</strong>al Especializada, y<br />
<strong>de</strong> seguro que <strong>la</strong>s otras, lo serán también por <strong>la</strong> Corte Suprema. Y es que,<br />
<strong>en</strong> realidad, no se pue<strong>de</strong> seña<strong>la</strong>r <strong>de</strong> irregu<strong>la</strong>r —como pret<strong>en</strong><strong>de</strong> Montesinos<br />
Torres y compañía— <strong>la</strong> actuación <strong>de</strong> <strong>la</strong> judicatura que proce<strong>de</strong> <strong>en</strong><br />
estricta aplicación <strong>de</strong> <strong>la</strong> ley: el artículo 5 <strong>de</strong> <strong>la</strong> ley 28122, concordado con<br />
el artículo 244 <strong>de</strong>l Código <strong>de</strong> Procedimi<strong>en</strong>tos P<strong>en</strong>ales (según <strong>la</strong> modificación<br />
introducida por el <strong>de</strong>creto legis<strong>la</strong>tivo 959) y conforme a <strong>la</strong> ejecutoria<br />
suprema <strong>de</strong> fecha 21 <strong>de</strong> septiembre <strong>de</strong> 2004 recaída <strong>en</strong> el expedi<strong>en</strong>te<br />
1766-2004, que ti<strong>en</strong>e <strong>la</strong> condición <strong>de</strong> prece<strong>de</strong>nte vincu<strong>la</strong>nte, prevé <strong>la</strong> posibilidad<br />
<strong>de</strong> conce<strong>de</strong>r <strong>la</strong> conclusión anticipada <strong>en</strong> procesos <strong>en</strong> los que result<strong>en</strong><br />
varios los acusados, y solo una parte <strong>de</strong> ellos <strong>la</strong> pret<strong>en</strong>da.<br />
De otro <strong>la</strong>do, cabe resaltar también que <strong>en</strong> el proceso 19-2001 AV<br />
seguido ante <strong>la</strong> Sa<strong>la</strong> P<strong>en</strong>al Especial <strong>de</strong> <strong>la</strong> Corte Suprema contra Alberto<br />
Fujimori Fujimori por los crím<strong>en</strong>es <strong>de</strong> <strong>La</strong> Cantuta y Barrios Altos, el Ministerio<br />
Público —por medio <strong>de</strong>l dictam<strong>en</strong> 022-2004-FSC-MP, <strong>de</strong> marzo<br />
<strong>de</strong> 2004— formuló acusación al ex presi<strong>de</strong>nte por <strong>la</strong> comisión <strong>de</strong> los <strong>de</strong>litos<br />
<strong>de</strong> asesinato, lesiones graves y <strong>de</strong>saparición forzada, y solicitó <strong>la</strong> imposición<br />
<strong>de</strong> treinta años <strong>de</strong> privación <strong>de</strong> <strong>la</strong> libertad. Y que, por esta y otras<br />
causas vincu<strong>la</strong>das a vio<strong>la</strong>ciones <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos humanos se solicita <strong>la</strong> extradición<br />
<strong>de</strong>l prófugo ex presi<strong>de</strong>nte, ayer ante Japón, y hoy ante Chile.<br />
3.2. Procesami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> vio<strong>la</strong>dores <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos humanos <strong>en</strong> el<br />
subsistema <strong>p<strong>en</strong>al</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos humanos<br />
Por fuera <strong>de</strong>l sistema anticorrupción, primero, y como un subsistema <strong>p<strong>en</strong>al</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos humanos, <strong>de</strong>spués, el Po<strong>de</strong>r Judicial creó una estructura<br />
y una organización judicial especializada <strong>en</strong> esta materia. <strong>La</strong> <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>l<br />
Po<strong>de</strong>r Judicial, que originariam<strong>en</strong>te int<strong>en</strong>tó respon<strong>de</strong>r a una precisa recom<strong>en</strong>dación<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> CVR y a <strong>la</strong> complejidad que revist<strong>en</strong> <strong>la</strong>s investigaciones<br />
por vio<strong>la</strong>ciones <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos humanos, fue adoptada sin t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> c<strong>la</strong>ro<br />
el diseño previo que se requería para at<strong>en</strong><strong>de</strong>r <strong>la</strong> urg<strong>en</strong>cia y <strong>la</strong> necesidad,<br />
228